De Braal, Aarnoud

Biografie

Begin 1956 keerde de gedeserteerde legionair Aarnoud de Braal, 31 jaar oud, terug naar zijn ouderlijk huis aan het Karel Doorman plein in Middelburg. Hij was in augustus 1954 in Indo-Chine aan zijn tocht huiswaarts begonnen samen met een Duitser genaamd Wagner. Diverse kranten berichten uitvoerig over deze bijzondere desertie. “Door 800 km jungle naar huis terug” was de kop boven het artikel dat verscheen in het Algemeen Dagblad op 29 februari 1956.

1940-1945

In de oorlogsjaren werd hij door de Duitsers gearresteerd en wegens ophitsing tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld.

Als oorlogsvrijwilliger naar Indonesië

Na de bevrijding meldde hij zich aan als oorlogsvrijwilliger en deed hij dienst in Indonesië. Hij keerde terug in de burgermaatschappij, maar het wilde daar, niet erg lukken en daarom meldde hij zich aan bij het legioen.

In dienst van het Vreemdelingenlegioen

„Ik ben niet geronseld, maar heb mij aangemeld, gewoon in Parijs.” Na voltooiing van zijn opleiding in Noord-Afrika zat hij een tijd bij de administratie van het legioen. „Daar bleek mij uit de papieren, wat ik in de praktijk al had meegemaakt, namelijk dat 75 procent van het legioen uit Duitsers bestaat. Er zaten ook Fransen, maar ze werden als Belg of als Zwitser ingeschreven.”

Naar Indo-China

„Nee, eigenlijk is er niks te vertellen”, zei Aarnoud de Braai. „Over het vreemdelingenlegioen worden de vreemdste dingen verteld en in feite is het alleen een huurleger, dat als zodanig wordt gebruikt. In het begin had ik er weinig schokkends ondervonden, want ik zat op een kantoor. In 1953 werd dat een beetje anders, want toen gingen we naar Indochina”. Het wrange epos van Indochina moet men niet trachten op te tekenen uit de mond van deze Middelburger. Hij ontdoet het van iedere vorm van heroïsme en het wordt alleen het lange, eentonige verhaal van harde gevechten, waarbij het vreemdelingenlegioen niet is gespaard. De Braai zei: „Tot twee keer toe bleef er van ons bataljon weinig over en dan ga je bij jezelf denken hoe je daaraan kunt ontkomen, nietwaar?”

Desertie

Samen met een jonge Duitser besloot hij uiteindelijk te deserteren. In augustus 1954 liepen zij eenvoudig weg. Alleen het begin was eenvoudig. Indochina was nog in onrust en overal liepen de twee deserteurs de kans weer gegrepen te worden door een Franse patrouille. Tot iedere prijs moest dat worden voorkomen en tot die prijs behoorde bijvoorbeeld een vlucht in een moeras. Even veel gevaar dreigde van de kant van de bevolking, die nu ook weer niet overliep van genegenheid voor wat zij aanzagen als Fransen. Aarnoud de Braai slaagde er dikwijls in de stemming te doen omslaan door het voordragen van wat politiekgetinte liedjes, die er bij de Vietnamezen altijd wel ingingen. En dat betekende meestal voedsel.

Aan de rand van de jungle lag China. Daar was men gewend aan deserteurs van het legioen en zonder verder veel vragen belandden De Braal en zijn metgezel in een doorgangskamp, waar al ettelijke honderden Duitsers waren. „Paknum of zoiets heette het daar”, herinnerde hij zich moeilijk. Hij liep met de meerderheid mee en zo raakte hij in een trein, die als bestemming Oost-Duitsland had. „Van China heb ik eigenlijk weinig gezien, voornamelijk via het raampje van die trein. Er waren overal soldaten in blauwe uniformen, dat was misschien het meest opvallende”. Dat vond hij ook van Rusland, waar hij Russische soldaten nog bezig zag met manoeuvres.

Oost-Duitsland

Aangekomen in Oost-Duitsland begonnen de moeilijkheden. Om niet in de problemen te komen met de Volkspolizei deed De Braal, zich voor als Duitser. Met zijn naam was dat niet eenvoudig. Er werden verre Nederlandse voorouders bijgehaald, die naar Duitsland zouden zijn „geëmigreerd” en zo kreeg hij in Leipzig een Oostduits paspoort, dat was in juli 1955. In Bisschofswerda werkte hij in een meubelfabriek. Via een Nederlandse zakenman kon De Braai zijn ouders berichten waar hij was. Inmiddels bereidde hij zijn vlucht uit Oost-Duitsland voor. Hij ging naar OostBerlijn. „Dat kon, als je tegen iedereen maar zei dat je „naar het ministerie’ moest. Het klonk zo duur, dat iedereen je doorliet.” Aan de zonegrens werd hij echter gegrepen en een wantrouwende Volkspolizist wilde weten wat hij deed, zo reisvaardig met koffer en al. De koffer werd in beslag genomen.. Zaterdag 18 februari kwam hij West-Berlijn binnen. Met behulp van de Nederlandse consul kwam hij per vliegtuig naar Hannover en vandaar een paar dagen later naar Middelburg.

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | 28 februari 1956 | pagina 2

Info

Bronnen