Harders, Carel

Biografie

Naturalisation

Op 16 maart 1927 werd de “ancien soldat au 1er régiment étranger” Carel Harders door naturalisatie Fransman.

Jeugd

Carel Halders werd op 18 september 1887 in Amsterdam geboren als zoon van Johannes Harders en Alida Luschen.
Zijn ouders waren op 30 augustus 1883 in Amsterdam getrouwd.
Zijn vader was toen ijzerdraaier later koperdraaier van beroep.
Het gezin Harders woonde van 1883 tot 1888 aan de Brouwersgracht 185.

1906 Militieregister

Carel Harders stond inschreven in het Militieregister van Amsterdam.
Op 22 december 1906 werd hij wegens broederdienst vrijgesteld van actieve militaire dienst.
Ook werd er geregistreerd dat hij lichamelijke gebreken had.
Als beroep werd genoteerd schilder [4]

1909 – 1919 Amsterdam

In 1909 ging Carel Harders in Amsterdam op zichzelf wonen.
Hij deed in 1909 op 27 september ook toelatingsexamen aan de School Rijksakademie voor Beeldende Kunsten [5].

Hij deed daar in de periode 1909 – 1910 een avondcursus klassiek tekenen.
Op 3 juni 1919 werd Carel Harders ambtshalve uitgeschreven als inwoner van Amsterdam met als opmerking “Frankrijk”.
Als beroep was “teekenaar” geregistreerd [1].

1912 Kunstenaar Parijs “Batik”

Carel Harders verkreeg in Frankrijk enige bekendheid als kunstenaar gespecialiseerd in abstracte batiks.
In diverse krantenberichten, tijdschriften, catalogi en later in enkele kunstgeschiedenisboeken komt zijn naam voor.
Veel wijst erop dat Carel Harders als voor de Eerste Wereldoorlog in Parijs actief was.

Na 1912 waren het met name de tentoonstellingen van de Amsterdamse kunstenaarsvereniging De Onafhankelijken waar de Nederlandse ‘Parijse’ kunstenaars voor het eerst hun abstracte werken toonden aan het Hollandse publiek. Een belangrijk deel van de Nederlandse pers was daar zeer kritisch over. Zoals in 1913, toen Jacob Bendien met Carel Harders, Chris Hassoldt, John Rädecker en Jan van Deene voor het eerst de ‘Absolute schilderkunst’ in Nederland proclameerden.
[8]

Franse Vreemdelingenlegioen

Alhoewel zijn naam niet eerder (01-2023) is aangetroffen bij onderzoek naar Nederlanders die dienst genomen hebben bij het Franse Vreemdelingenlegioen voor de duur van de oorlog, oorlogsvrijwilliger tijdens de Eerste Wereldoorlog, lijkt dit het meest aannemelijk.
Veel buitenlandse kunstenaars woonachtig in Frankrijk en dan vooral Parijs deden dit.
In 1914 was Carel Harders 27 jaar oud.

Een andere Nederlandse kunstenaar die in 1919 abstracte batiks exposeerde, was Carel Harders.
Harders maakte deel uit van een vriendenkring rond de schilders Jacob Bendien
en Jan van Deene en de beeldhouwer John Rädecker die allen korte of langere tijd in Parijs verbleven. Harders liet zich later tot Fransman naturaliseren.
Hoewel er slechts drie Nederlanders exposeren op de Salons van de Société des Artistes Décorateurs is dat toch bijzonder, omdat in al die jaren slechts enkele buitenlanders deelnamen.

[9], daarin volgende referentie MAD; G 18/1919 Catalogue Société des Artistes Décorateurs, 1919, 72

1919 Gazette des beaux-arts : courrier européen de l’art et de la curiosité batikeurs

Bob Rookers

Aanvankelijk werd hij voor den handel opgeleid, te Brussel kwam hij bij Philips op kantoor. Dit verveelde hem, vandaar waagde hij zich naar wat den schilder zeker wereldcentrum is: Parijs en daarvan weer het artistieke hart: de wijk van Montparnasse. Hij kende eenige landgenooten, hier gevestigd en hetzelfde vak uitoefenend ondanks de ongunst van den tijd. Van hen moeten in de eerste plaats de knappe schilder Bottema en de batikker Harders genoemd. In ‘t begin had Bob het moeilijk, hij sneed verwerpjes, die hij in koffiehuizen aan den man bracht. Dit viel hem, den geboren kunstenaar, gevoelig en opvliegend, niet gemakkelijk. 

De Indische courant 16-12-1922

KUNST EN LETTEREN. „LES AMIS DE ROOKER” Zaal Heystee.

Zoals in de verklarende beschouwing reeds geconstateerd wordt, is deze tentoonstelling van werken geschonken door te Parijs wonende artiesten ten behoeve van het Bob Rockerfonds geen gewone expositie. Zij heeft, zoals men weet, ten doel om de twee vrienden van Bob Rooker, den Franschen litterator Fontenaille en de Hollandschen schilder, Bottema, in staat te stellen, de schadevergoeding en de kosten van het bekende proces Rooker-versus- Madame Panzon, waartoe zij veroordeeld werden, te betalen en in hoger beroep te gaan.
[..] Gewagen wij dus slechts vermeldend van de belangrijkste bijdragen: studiekoppen van Bissière en Marie Blanchard, […] een Baskisch landschap van Harisgain Eipe: een naam om te onthouden; een dromerig meisjeskopje van Tsugoharu Foujita, Carel Harders, meer bekend onder den naam „Batik”. N.

[ De Telegraaf 28-10-1924 ]

1925 Siskind et Harders, Montgeron

In 1925 zocht jonge meisje voor Batik werk in Montgeron.

Info

Bronnen