Knaap, Arthur


Personalia

Achternaam Voornamen Geboorte datum Naam vader Naam moeder
Knaap Arthur 03-06-1893, Soerabaia, Nederlands Indië Knaap, Otto Martherus, Magdalena Basalia Sarkis

Legioen periode: 1914 - 1919

No Matricule Engage Libere Libere Plaats
[-] 1914 [-] Parijs / Frankrijk (a) 1919 / [-] [-] / [-]

Biografie


Patriottische Franse ansichtkaart uit 1914 – 1915.
Afgebeeld een “charge au baïonnette”

“Goede hemel, wat was hij jong”

Als een blok laat ik me in de loopgraaf vallen.
Wij hebben de opdracht de loopgraaf ‘schoon te maken’, dat is te zeggen de verdedigers onschadelijk te maken,
zodat ze vooral niet in den rug van de eerste golf kunnen schieten.
Het eerste wat ik zie, is een lijk, half bedolven onder verscheurde zakken met aarde.
Dan begin ik de loopgraaf links te volgen, met koortsachtige haast, om den verdedigers de gelegenheid niet te laten, zich te hernemen.
Nauwelijks heb ik eenige meters afgelegd, als ik, een hoek omdraaiende, tegen een levenden Duitscher stoot, gewapend, evenals ik. Goede hemel, wat was hij jong, achttien jaar misschien, en zijn grote blauwe ogen waren zo schichtig.
Het scheen mij toe dat mijn armen lam geslagen werden, bij de gedachte zo’n jong mens te doden. Ik zag dat hij zijn mond opende om iets te zeggen, of om te vloeken, misschien.
Dit alles duurde echter minder dan een seconde, want voordat ik het wist, stak mijn bajonet reeds in zijn buik,
en had ik eenige moeite het wapen terug te trekken.

Bovenstaande beschrijving van de dood van een Duitse soldaat door een bajonet steek is een fragment afkomstig uit een brief die de toen 23 jaar oude Arthur Knaap op 5 oktober 1916 aan zijn ouders, broers en zussen schreef.
In nuchtere en vaak ontroerende brieven vertelde de uit de Nederlands Indië afkomstige legionnaire Arthur Knaap, tijdens de Eerste Wereldoorlog, zijn familie en vrienden over zijn oorlogservaringen.
Arthur Knaap en zijn jongere zus Wilma stonden in contact met Willem Kloos, die als redacteur van “De Nieuwe Gids” er voor zorgde dat de ooggetuigenverslagen van de strijd in Frankrijk een groter publiek kregen.
Net als zijn vader Otto Knaap had Arthur Knaap literaire aspiraties en wou hij in zijn brieven niet alleen laten zien dat hij een goed soldaat was, maar dat hij ook een bekwaam schrijver was. Sommige van zijn brieven zijn dan ook duidelijk voor publicatie geschreven.
Al tijdens de oorlog werden enkele van zijn brieven in diverse kranten gepubliceerd maar ook in het literaire tijdschriften zoals De Nieuwe Gids en De Kunst.

Arthur Knaap is de 21-jarige zoon van den bekenden criticus en vast medewerker aan ons blad, den heer Otto Knaap.
Vóór den oorlog verschenen Arthur Knaap’s werken geregeld in Parijsche littéraire maandschriften.
Thans zendt hij bijdragen aan De Kunst. Als Nederlandsen vrijwilliger in het Fransche leger, ligt hij ergens in een loopgraaf in het Noorden van Frankrijk.
Moge hij behouden weerkeeren ! Red.
[…]

[ De kunst; een algemeen geïllustreerd en artistiek weekblad jrg 7, 1914/1915, no 383, 29-05-1915 ]


In een briefje uit juni 1915 prees Willem Kloos de ‘eenvoudige moed en heldhaftige resignatie’ van Arthur Knaap.

Zoals uit het bovenstaande fragment blijkt ontzag Arthur Knaap zijn familie, vrienden en lezers in zijn brieven niet.
Enerzijds probeerde hij ze nog wel gerust te stellen maar tegelijkertijd schreef hij openlijk over kameraden die sneuvelen en kogels en granaten die hem letterlijk om de oren vlogen.
Of het met literaire overwegingen te maken had of een gevolg was van de militaire censuur, wat opvalt is dat hij in zijn brieven zelden of nooit namen van personen en plaatsen noemde.
Zijn zus Wilma Knaap schreef zelf regelmatig over leven in Parijs tijdens de Eerste Wereldoorlog onder de titel “Parijsche brieven” die o.a. in het “Eindhovensch dagblad” verschenen.
Daarin citeerde vaak fragmenten uit de brieven van haar broer.

Jeugd

Arthur Knaap werd op 3 juni 1893 geboren in Soerabaia Nederlands-Indië als oudste zoon van een kunstzinnige Indische familie.
Zijn vader Otto schreef voor Nederlandse en koloniale kranten muziek- en toneelrecensies.
op 31 oktober 1901 keerde het gezin terug naar Nederland, waar Otto Knaap als muziekcriticus emplooi vond bij de Telegraaf.

Parijs

Het gezin vertrok rond 1910 naar Parijs.
In de Franse hoofdstad groeide Arthur op tot een watervlugge en lenige man die de liefde voor muziek en schrijven deelde met zijn vader. In Nederland ronde hij de HBS af.
Hij schaakte en voetbalde in zijn vrije tijd, en speelde piano.

1914 Eerste Wereldoorlog

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog was een deel van de familie Knaap in Nederland op vakantie en bleef daar verder gedurende de oorlog. Arthur Knaap en zijn zus Wilma waren in Parijs en bleven daar ook.

Nu de heer Otto Knaap, die voor het uitbreken van den oorlog zijn vakantie in Epen was gaan doorbrengen, voorshands niet te Parijs kan terugkeren.

[ “Suriname” 30-10-1914 ]

In november 1914 werd Arthur oorlogsvrijwilliger uit: ‘een zucht naar avontuur, de koorts van het gevecht, uit liefde voor Frankrijk’.

20 november 1914
Publicatie dat Arthur Knaap dienst genomen had
in het Vreemdelingenlegioen
[ L’Intransigeant ]
[ Kissling is Moïse Kisling ]

Hij werd zoals alle buitenlanders die voor Frankrijk wilden vechten opgenomen in het vreemdelingenlegioen.
Na training belandde hij eind 1914 aan het front in Noord-Frankrijk.
Van half december 1914 tot tenminste augustus 1918 vertoefde hij min of meer onafgebroken in de loopgraven en nam hij deel aan meerdere veldslagen.

1915

“Morgenavond marsch van 15 kilometer.
Wij zullen een ander batalon van ons regiment vervangen, en in colonne twee aan twee zullen wij in den stillen nacht defileeren, soms stilstaand, wanneer een schildwacht voorbijgaat. „Dan, een voor een, gaan wij een rivier langs, ophoudend wanneer lichtende vuurpjjlen den hemel doorboren, daarna, wanneer de nacht zwart wordt, den pas versnellende….
Het weer is ons niet altijd gunstig, maar wat doet het er toe!
Spoedig komt de lente en het eeuwige voorjaar zal onzen moed verlevendigen om zover te gaan als wij moeten…
Ik omhels u.”


Parijsche Brieven. De teedere ziel der dichters-soldaten.
Eindhovensch dagblad 15-02-1915

In “De Sumatra post” verscheen op 27 maart 1915 het volgende artikel over hem, waarin ook zijn zus Wilma Knaap genoemd werd.

Een Indische jongen aan het front

Ongetwijfeld weten velen in Indië, zo schrijft het N.v.d.U.v.N.J.i dat Mej. Wilma Knaap, de begaafde dochter van den hier zeker nog niet vergeten Otto Knaap, sinds het begin van den oorlog, vanuit Parijs brieven schrijft naar enkele Indische bladen
[…]
Minder bekend is het zeker dat de oudste zoon van Otto Knaap Knaap als vrijwilliger dienst doet in het Fransche légion étrangère.
De dappere jongen wilde iets doen voor het land, hetwelk hem sinds een tiental jaren tot een tweede vaderland is geworden, en met ene eenvoudige, nobele geste gaf hij zich zelf.

Ziehier een paar passages uit een brief aan zijne familie, door hem uit een niet nader aangeduide plaats aan het front afgezonden : „Zeg hun, en zeg ook aan anderen, dat zij mij dikwijls moeten schrijven. Brieven toch vormen een der weinige amusementen en verstrooiingsmiddelen, hier in de loopgraven.
Overigens behoeft ge mij niets te zenden, stuur slechts een beetje linnengoed, en voornamelijk sokken, aan Mr. B.; die zal dan wel zorgen dat ik ze krijg. Tijd om veel te schrijven heb ik niet; dikwijls ben ik er ook te moe voor.
Maar ongerust behoeft men zich thuis niet over mij te maken, op het ogenblik is het hier niet heel erg gevaarlijk.
Overigens, ik vind het niet meer dan billijk, dat een Knaap zich opoffert, als het nodig is, voor Frankrijk, waar wij zoveel gastvrijheid hebben genoten.
Ik ben niet bang voor den dood. Ik ben wel zeer voorzichtig, maar als het zover moet komen, zal ik tonen dat wij, Indische jongens, eveneens den dood niet achten.
Het is mij niet mogelijk om artikelen te schrijven voor een of ander blad. De censuur zou ze zeker supprimeren. Het is zeer lief van U, te vragen of ik het met koud heb gehad. Inderdaad, ik heb dagen doorgemaakt dat ik werkelijk hevig heb geleden van de koude en den regen, maar wat is daaraan te doen! Ik ben soldaat en gereed om alles te ondergaan. En bovendien, ik ben de enige niet, vergeet dat niet, en ook niet dat vele anderen nog veel meer leden. Ik ben nog gezond en ongedeerd. Als ik naar Parijs terug kan keren, kom ik zeker in 24 uren mijn bed niet uit. O, een bed ! Hoe lang is het al geleden, ‘dat ik geen bed heb gezien!”

Enz. enz.; Eenvoudig, ongeaffecteerd, natuurlijk-moedig. Geen héél slechte vertegenwoordiger van den Indischen jongen^ deze Arthur Knaap, légionnaire !

Als het jaar 1915 ten einde loopt is het oorlogsenthousiasme bij Arthur Knaap verdwenen.
In een van zijn brieven schreef hij zelfs spijt te hebben van zijn aanmelding.

1916

Tijdens de slag om de Somme in 1916 rende hij met boodschappen voor de officieren door het artillerievuur tussen frontlinie en commandopost van zijn bataljon, kort achter de voorste linies.

Croix de guerre

Arthus Knaap liet weinig tot geen angst zien. Uit zijn brieven blijkt dat hij zich vaak vrijwillig melde voor patrouilles of lastige klusjes. Hij werd tweemaal met een Croix de Guerre onderscheiden voor getoonde moed.
Dit feit kreeg zowel in de Nederlandse en Franse pers de aandacht.

Aan onzen — in normale tijden: — Parijschen medewerker den heer Arthur Knaap is eene hooge onderscheiding te beurt gevallen. Toen de oorlog uitbrak nam onze landgenoot, uit sympathie voor Frankrijk, waar hij veel vrienden heeft, vrijwillig dienst in het Fransche leger en werd hij al spoedig naar het front gezonden.
Een paar maanden geleden kreeg hij een „eervolle vermelding” („citation”), omdat hij, deel uitmakende van een patrouille, spiedende in de nabijheid der Duitsche loopgraaf, bij het terugtrekken, na het machtige vuur der Duitschers, die de patrouille hadden gezien, een gewonden, bewusteloozen kameraad op zijn rug heeft genomen en dezen, ofschoon in het grootste gevaar, behouden in de Fransche loopgraaf heeft weten terug te brengen.
Voor een paar weken nu heeft Arthur Knaap het „croix de guerre” — het oorlogskruis — wegens buitengewonen moed verkregen.
Voor een Hollander, vreemdeling, die een zóó hooge onderscheiding krijgt, een buitengewoon geval!
Arthur Knaap schreef o. a. zijn prachtige, stemmingvolle schets „Kerk” in ons blad.
Hij is een zoon van onzen medewerker Otto Knaap en een broeder van onze Parijsche briefschrijfster.
In Juni j.l. is hij drieentwintig jaar geworden.

De kunst; een algemeen geïllustreerd en artistiek weekblad jrg 8, 1915/1916, no 448, 26-08-1916

September 1916 “La Revue littéraire”

Aangrijpend is de brief die hij halverwege april 1916 naar zijn vriendin Mies stuurde.
Over het oorlogsgeweld schreef hij dan onder meer het volgende:

‘Niets werkt sterker op de hersens dan het kanon en hevigste mitrailleurvuur heeft niet dezelfde invloed op het moraal als een langdurige marmitage (hevig bombardement). Dat is trouwens de grootste factor in de aanvallen. De gebombardeerde partij is of wel vernietigd of wel zo geschokt, dat er verscheidene minuten nodig zijn haar weer het volle verstand terug te geven, zodat de vijand alle tijd heeft om uit de loopgraven te springen en te rennen… En dan, wanneer men elkander ontmoet, de bajonetten schitterend in het licht, de ogen glinsterend van haat en moordzucht, gaat er in den chaos een gehuil op, zoals de oren van een koelbloedig wezen niet zouden kunnen aanhoren zonder in elkander te krimpen. Het wordt vloeken, steken en steken, vloeken en huilen om moeder en rochelen. Gelukkig hoort men bijna niets, zo is men bezig voor zichzelf; en zo groot is het instinct van zelfbehoud. En dan, later, is men verwonderd en verrast zich levend te vinden, zonder steek noch stoot, de bajonet en de kolf vaak druipend van bloed, zonder hoofddeksel soms, en de kapot (lange soldatenjas) in flarden gescheurd.’

1917

Legionnaire Arthur Knaap, na 3 jaar en 6 maanden aan het front.
De strepen op zijn linkerarm zijn namelijk geen rangonderscheidingstekens maar chevrons de présence “au front”. De eerste streep kreeg men voor één jaar dienst daarna voor iedere 6 maanden weer een.


1918

Overlevert is dat Arthur Knaap in 1918 weigerde zijn post te verlaten tijdens een gifgasaanval.
Mogelijk verwijst dit naar een giftgas bombardement op een deel van zijn eenheid het RMLE op 12 of 13 januari 1918.
Uit Campagne 1914 – 1918 – Historique du 3e Régiment de Marche de la Légion Étrangère:

Le 12 [ januari 1918 ], après un violent bombardement qui ne fit heureusement qu’une seule victime, le sous-lieutenant GRANACHER, [Emile. Mort pour la France le 12-01-1918 (Minorville, 54 – Meurthe-et-Moselle, France) ]
l’ennemi nous accable de milliers d’obus à ypérite, mettant en quelques heures hors de combat — provisoirement — presque tout l’état-major du régiment, une partie de la C. H. R. et de la 10e compagnie.

Verscheidene legionnaires kregen een paar maanden later een onderscheiding omdat ze net als Arthur Knaap toen hun post niet verlaten hadden.

De citation van de uit Nederland afkomstige Michel de Boer die ook bij het RMLE diende luidde als volgt:

% du Régiment no 59 du 4 Mars 1918 : Legionnaire courageux energique d’une dévouement absolute Portessent intoxique par l’yperite a la suite du bombardement du 13 janvier a maitrise ses souffrances pour assurer quand meme son service de secretaire refusant d’etre evacué.

1919

Arthur Knaap overleefde de oorlog, die hem echter een mentale en fysieke tik had gegeven.
De laatste tien jaar van zijn leven werkte hij als eindredacteur voor de socialistische krant Le Populaire.
Hij werd vader van een zoon, de moeder was een Franse vrouw waar hij echter niet mee getrouwd was.

1938 Overlijden

Arthus Knaap werd in 1938 getroffen door een ernstige ziekte, die de laatste weken van zijn leven verergerde.
Op 9 januari 1938 overleed hij op 44-jarige leeftijd in een Parijs ziekenhuis.
Volgens zijn familie was zijn vroege overlijden het gevolg van het mosterdgas [yperite], waaraan hij in 1918 blootstond.

Boek en Film

Over het leven van Arthur Knaap zijn in 2014 zowel een boek als film verschenen: Patria.





Legioen eenheden: 1914 - 1919

Van Tot Regiment Bataljon Compagnie Plaats Land



Legioen onderscheidingen

Onderscheidingen Datum Uitreiking
Croix de guerre 1916
Croix de guerre (a) 1918


Info

Verder onderzoek gaande, heeft U meer informatie laat het mij weten via: info@nllegioen.eu

Datum:

Bronnen

[1] Stadsarchief Amsterdam te Amsterdam, Overgenomen delen Deel: 181, Periode: 1930, Amsterdam, archief 5416, inventaris­num­mer 181, 3 juni 1893, Overgenomen delen
[2] Source : Décès Arthur KNAAP Décès Le 09 janvier 1938 Paris 18eme (Paris, Paris)
[3] Eindhovensch dagblad 15-02-1915
[4] De Gooi- en Eemlander : nieuws- en advertentieblad 01-06-1917
[5] Beeld voor Arthur Knaap
[6] Jorge Marten Groen Patria De oorlogsbrieven van legionair Arthur Knaap ISBN: 9789461535320 Uitgeverij Aspekt Paperback, 168 pagina’s