Ronken, Jan

Biografie

ZES JAAR KEIHARDE TUCHT
Jongen uit Lindenheuvel in vreemdelingenlegioen

Limburgsch dagblad 07-02-1952

Moderne strijdmacht

LINDENHEUVEL, 6 Febr. (Eigen red.) — „Liever werken dan nog eens ooit in het legioen dienen”, zo beschrijft Jan Ronken uit Lindenheuvel in één zin zijn ervaringen bij het vreemdelingenlegioen, waarbij hij 6 jaar gediend heeft.
Een uiterst strenge opleiding en een oerharde tucht maakten deze jaren wel tot de leerzaamste van zijn nog jonge leven. Dat hij erbij terecht kwam vond zon oorzaak in zijn begrijpelijke zin naar avontuur.
In Duitsland liep hij in 1946 een ronselaar tegen het lijf, die de toen nog 17-jarige knaap voor het legioen wist warm te maken. Hij reisde naar Marseille en scheepte zich daar in voor Noord-Afrika om zich bij de legionnairs aan te sluiten.

De opleiding was streng en gedegen. Dat moest ook wel, gezien de taken waar het vreemdelingenlegioen zich voor gesteld zag. De harde tucht kwam nog voort uit vroegere jaren, toen zich allerlei soort internationaal gespuis bij het legioen aansloot. Nu is dit niet meer zo, zegt Jan Ronken. Het legioen dat 52 nationaliteiten telt, bestaat voor een groot deel van huis en haard verdreven of gevluchte Oost- Europeanen en veel Duitsers, die in hun eigen land niet meer wennen doordat zij als gevolg van de oorlog alleen kwamen te staan. Het vreemdelingenlegioen is een moderne strijdmacht en een der beste eenheden, welke Frankrijk heeft. Het wordt in de koloniën overal ingezet waar het „brandt”. Momenteel vecht het legioen in Indo-China. „Als dat niet het geval was”, meent Jan Ronken, „zou het in Indo-China al lang zijn afgelopen”. Overigens vechten de Fransen daar tegen een overmacht, bestaande uit een internationaal communistisch allegaartje.
De guerilla-oorlog is er langzamerhand overgegaan in een open oorlog met duidelijk afgetekende fronten. Toch is het overal in Indo-China oppassen. Honderd keer kun je door dezelfde straat rijden — Jan Ronken was chauffeur — zonder dat er iets gebeurt en de 101 e keer wordt je plotseling beschoten en zijn er al doden gevallen voordat je er erg in hebt. Met de komst van generaal de Lattre de Tassigny — de onlangs overleden veldmaarschalk van Frankrijk — is er veel ten goede veranderd. Wapens en voertuigen, die eerst vanuit Amerika over Frankrijk door Indo-China werden aangevoerd, kwamen nu rechtstreeks, waardoor sabotage in Frankrijk voorkomen werd. Hij was een krachtige figuur onder wiens leiding wellicht een einde aan de onlusten had kunnen komen.

GEEN LEDIGHEID

Jan Ronken heeft zijn tijd bij het legioen overigens niet in ledigheid doorgebracht. Hij heeft van de gelegenheid gebruik gebruik gemaakt om de Franse taal goed te leren, zodat hij nu behoorlijk Frans spreekt, leest en schrijft. Toen zijn ouders hoorden, dat hij naar huis zou komen, begonnen ze direct te sparen om Jan in de kleren te kunnen steken, „want hij zou wel niet veel meer aan zijn lijf hebben”. Groot was hun verwondering, toen hun zoon behoorlijk in de kleren voor de deur stond en toen bleek dat het hem aan niets ontbrak, dat hij integendeel nog vele mooie souvenirs had meegebracht. Veel heeft Jan van de wereld gezien.
Doordat hij bij de stafmuziek hoorde, reisde hij heel Noord-Afrika rond. In zijn omgang met zo veel uiteenlopende soorten mensen, deed hij veel mensenkennis op, welke hem in zijn later leven nog wel te pas zal komen. Toen zijn diensttijd voorbij was reisde hij via Saigon, Colombo, Djibouti, Port Saïd en Marseille naar Noord-Afrika om daar af te zwaaien.
In een gesloten transport ging het toen naar Duitsland, waar hij met een kaartje 2^e klas op de trein werd gezet naar Geleen. Na vele jaren afwezigheid keerde hij op 2^e Kerstdag weer terug.
Lang bleef hij niet stil zitten. Hij zocht en vond al spoedig een baan als chauffeur en nu werkt hij hard om zich in Nederland een toekomst op te bouwen.

ZES JAAR VREEMDELINGENLEGIOEN een harde leerschool, zegt 23-jarige Ronken

Gazet van Limburg 01-02-1952

(Van onze redacteur) LINDENHEUVEL. Sidi Bel Abes, het hoofdkwartier van het Vreemdelingen-legioen in Noord-Afrika, Tourane in Frans Indo-China het zijn vertrouwde namen voor de thans 23-jarige Ronken uit Lindenheuvel. Namen, die een zee van herinneringen oproepen, namen, die voor hem de les van zijn leven geweest zijn. Dat hij die les begrepen heeft, blijkt wel uit zijn plannen voor de toekomst: „Liever werken, hard werken, wat het dan ook is, dan nog eens op die manier soldaat spelen”.
In Januari 1946 was hij als 17-jarige jongen in Marseille verzeild geraakt. Het avontuur lokte, en dies scheepte hij zich in voor Noord-Afrika, waar hij voor het Vreemdelingenlegioen tekende.
„Het is daar geweest, temidden van tal van relletjes tussen Arabieren en Joden, dat ik eerst goed heb ervaren, wat ijzeren discipline betekent.
Het is daar ook geweest, temidden vaneen leger met 52 nationaliteiten, dat ik de mensen heb leren kennen”. Zoals hij nu thuiszit, is het deze stevige knaap met tintelende, staalblauwe ogen niet aan te zien, dat hij reeds zo’n bewogen leven achter de rug heeft.
Als hij verhaalt over het bekende tumult tussen de Joden en Arabieren van Juli 1948, waarbij 36 doden te betreuren vielen, toen de Arabieren trachtten een schacht in de lucht te laten vliegen, wat hun, dank zij de tussenkomst van het Legioen, niet is gelukt, heet het: „een beetje rommel”.
Als hij vertelt over de relletjes in Marseille van December j.l., waar 480 Korea-vrijwilligers onder ’t zingen van de Marseillaise het communistische hoofdkwartier in deze Franse havenstad kort en klein hebben geslagen, noemt hij dit: „een fiks knokpartijtje”.
En uit alles spreekt, dat het hem liever is niet meer aan die opstanden herinnerd te worden. Behalve de „Fouragère het oorlogskruis, waarmede zijn regiment van het Vreemdelingenlegioen voor de prestaties in de oorlog tegen de Duitsers werd onderscheiden en de médaille coloniale, kon Ronken in zijn tijd bij het Legioen ook het teken „Extreme Oriënt” dragen, als bewijs, dat hij geruime tijd’ in Frans Indo-China had gediend.

Deze tijd van guerilla tegen de Chinezen heeft wel de meeste indruk op hem gemaakt. Het grote tekort aan chauffeurs aldaar, was oorzaak, dat hij naar die contreien werd uitgezonden. „Arm, primitief, vuil en niet eerlijk”, zo schetst hij de bevolking, die daar leeft. „Als je een Chinees arresteerde, die nog in het bezit was van zijn geweer, werd je op slag gedecoreerd. Hoe die kerels het leverden om hun geweren te verstoppen, is een raadsel. Zelf heb ik het gezien, dat een Chinees, in het bezit van een geweer, gewond werd en neerviel. Toen wij hem bereikten, was toch het geweer zoek, hoewel we met vele tientallen ernaar gezocht hebben ”
„Als soldaat staat de Legionnair goed aangeschreven, maar nog steeds geniet het Legioen zelf een bedenkelijke reputatie. En toch is het tegenwoordig, met strenge controle van de internationale politie, waarlijk geen verzameling meer van avonturiers en boeven. Velen hebben een bewogen leven achter de rug, zoals bijvoorbeeld de duizenden, die uit Oost-Europa verdreven zijn, zoals de talrijke Duitsers, die na jarenlang zoeken hun familie niet meer hebben kunnen vinden, en nu maar in het Vreemdelingenlegioen hebben dienst genomen, zoals de honderden gedeserteerde Russen. Dat alles maakt uiteraard, dat de stemming fel anti-communistisch is.
Wie de romantiek zoekt, zal die in het Vreemdelingenlegioen vinden. Maar tegelijkertijd wordt de Legionnair dagelijks met zo veel leed geconfronteerd, dat er van de schone romantiek eigenlijk maar bitter weinig overblijft ”
Ronken heeft die leerschool doorlopen, de school, die hem een les voor het leven was.

Info

Bronnen