Van Koningsbrugge, Bernardus


Personalia

Achternaam Voornamen Geboorte datum Naam vader Naam moeder
Van Koningsbrugge Bernardus 16-02-1916, Rotterdam van Koningsbrugge, Nicolaas Bernardus Anthonie Ruberg, Hendrika Bernardina

Legioen periode: 1937 - 1941

No Matricule Engage Libere Libere Plaats
71079 15-04-1937 l'Intendance Militaire Valenciennes / Frankrijk 28-07-1941 / Contrat résilié Oujda / Marokko

Biografie


Jeugd

Bernardus Wilhelmus van Koningsbrugge werd geboren te Rotterdam op 16 Februari 1916 als zoon van Nicolaas Bernardus Anthonie van Koningsbrugge en Hendrika Bernardina Ruberg.

1937 Franse Vreemdelingenlegioen

Op 15 april 1937, 21 jaar oud, nam Bernardus van Koningsbrugge vrijwillig voor 5 jaar in Valenciennes dienst in het Franse Vreemdelingenlegioen. Zijn numero de recrutement werd No 55.

Herkenningsplaatje, Plaque d’identite

Bij de registratie van de gegevens van een rekruut werden vaak ook tekeningen van zijn herkenningsplaatje toegevoegd.
Soms wordt bij het in het personeels archief van het Franse Vreemdelingenlegioen bewaard gebleven “Livret Individuele” zelfs nog een echt herkenningsplaatje aangetroffen.
Zo ook in het Livret Individuele van Bernardus van Koningsbrugge.
Op het herkenningsplaatje van een legionair stond meestal het numero de recrutement en de plaats van het rekruteringsdepot. Hier dus respectivelijk No 55 en Valenciennes.
Dus niet zoals vaak wordt aangenomen het Numero Matricule van het Legioen.

Bij de registratie van Bernardus van Koningsbrugge werd in eerste instantie een fout gemaakt met het lichtingsjaar.
Bij Franse dienstplichtigen was dit het jaar dat ze 20 jaar werden.
Bij legionairs was dit het jaar dat ze dienst namen.
Waarschijnlijk had de administrateur in Valenciennes daarom eerst uit routine 1936 genoteerd om dit later te corigeren naar 1937.

Het in het archief aanwezige herkenningsplaatje van Bernardus van Koningsbrugge wijkt af van de tekening.
Op de plaats van waar het lichtingsjaar zou moeten staan, staat de afkorting van zijn latere eenheid 3 R E I.

Of het zich bij deze herkenningsplaatjes om duplicaten handelt of na de dienst ingeleverde exemplaren is tot nu toe niet bekend.

Numero Matricule

Op 27 april 1937 werd Bernardus van Koningsbrugge ingedeeld bij het Depot Commun de Regts Etranger en de dag daarop bij de C.P.3.
Zijn numero matricule werd 71079.
Als officiële datum van indiensttreding werd, zoals meestal gebruikelijk, de dag van aanmelding genomen.

Opleiding

Er volgde nu een opleidingsperiode, die gewoonlijk circa 3 maanden zou duren.
Indeling volgde destijds bij één van de vier Compagnies d’Instruction (C.I.).
Bernardus van Koningsbrugge kwam op 9 mei 1937 bij de C.I. No 3, deze bevond zich in Saïda.

Ziekenboeg

Al kort na het begin van zijn opleiding, op 13 mei 1937 werd Bernardus van Koningsbrugge opgenomen in de ziekenboeg van Saïda. Hij bleef hier tot 24 mei 1937.

Op 3 juli 1937 werd hij opgenomen in de ziekenboeg van het Garnizoen waar hij meer dan een maand verbleef tot 14 augustus 1937.

Manquant a l’appel

Iets meer dan 4 maanden na het begin van zijn opleiding, op 11 september 1937, ontbrak Bernardus van Koningsbrugge op het avondappel.
Dit werd een dag later omgezet in een “absence illegale”.
Vijf dagen later op 16 september 1937 werd hij gearresteerd door de Gendarmerie de Descartes.

Extrait de Code de Justice militaire (Désertion)

Hij was hiermee volgens de krijgstucht nog net geen deserteur, daarvoor had hij zes dagen afwezig moeten zijn geweest.

Twee dagen later ging hij onder escorte van de gendarmerie naar Sidi Bel Abbes.
Hij werd daar tijdelijk toegevoegd op 19 september aan de C.P. 2 tot 22 september 1937.

Mogelijk verbleef hij daar enkele maanden in hechtenis vanwege zijn ongeoorloofde afwezigheid.
Waarschijnlijk werd Bernardus van Koningsbrugge op zeker moment weer na Saïda gestuurd om zijn door ziekte, ongeoorloofde afwezigheid en hechtenis, onderbroken opleiding af te maken.

1938

Op 9 januari 1938 werd hij weer opgenomen in de ziekenboeg van Saïda, maar na een dag al overgeplaatst naar het Hopital Militaire in Saïda. Daar verbleef hij 14 dagen.
Na te zijn ontslagen werd hij op 29 januari 1938 werd opgenomen in de ziekenboeg van Saïda waar hij nu twee dagen verbleef.

Op 11 februari 1938 werd Bernardus van Koningsbrugge ingedeeld bij de C.P. No 1.

Marokko 3e régiment étranger d’infanterie


Twaalf dagen later werd hij naar Oujda in Marokko gestuurd en daar toegevoegd aan het 3e régiment étranger d’infanterie.

9e Compagnie


Bij dit regiment werd hij op 25 februari 1938 ingedeeld als legionnaire 2 classe bij de 9e Compagnie.
Vermeld werd dat hij was uitgeleend door de Compagnie Hors Rang (C.H.R.).

De 9e Compagnie maakte deel uit van het 3e Bataillon van het 3e régiment étranger d’infanterie.
De onderdelen van het regiment hadden in Marokko diverse standplaatsen.
Uit het Journal de Marche van dit regiment uit 1938, valt op te maken dat het 3e Bataillon in februari 1938 gestationeerd was in Ksar es Souk.

Ksar es Souk

Zone de campagne

Op 11 maart 1938 betrad Bernardus van Koningsbrugge bij V’Zala de zone de campagne en verliet deze, meer dan 7 maanden later, 16 oktober 1938, weer bij Boua Sidi.

Inmiddels had Frankrijk op 3 september 1939 Duitsland de oorlog verklaard.

11e Compagnie

Passe on subsce a la 11e Cie p.c. du 1-11-38 (batterie)

Op 11 november 1938 werd Bernardus van Koningsbrugge overgeplaatst naar de 11e Compagnie van het 3e REI.

Uit het Journal de Marche van het 3e regiment uit 1938, valt op te maken dat het 3e Bataillon in eind 1938 gestationeerd was in Taza.

1939

Taza

Op 29 maart 1939 werd Bernardus van Koningsbrugge opgenomen in de ziekenboeg van het Garnizoen in Taza (Marokko) om op 16 april 1939 weer terug te keren naar zijn eenheid 11e Cie.

Kort daarna, op 28 april 1939, volgde een opname in het militaire hospitaal van Taza.
Hij verbleef hier en daarna in de ziekenboeg van het Garnizoen in Taza tot 24 juli 1939.

12 TAZA – L’Hopital Militaire au Camp GIRARDOT


[ De registraties in zijn algemene staat van dienst en speciale registraties voor o.a. opnames in ziekenhuizen sluiten in dit jaar chronologies niet goed op elkaar aan ]

Op 9 juni 1939 werd Bernardus van Koningsbrugge per D-R ingedeeld bij de 11e Compagnie.

Waarschijnlijk werd hij op 24 augustus 1939 ingedeeld bij de C.A.3.

27 augustus 1939 volgenden weer eerst een opname in de ziekenboeg van het garnizoen van Taza daarna weer gevolg door een opname in het militaire hospitaal van Taza.
Dit hospitaal verliet hij op 5 september 1939 om terug te keren naar zijn eenheid.

Daarna volgde op 10 november 1939 een overplaatsing naar de CA 3.
Aan het einde van het jaar werd hij op 3 november 1939 opnieuw opgenomen in de ziekenboeg van het garnizoen in Taza om op 1 december 1939 hieruit weer ontslagen te worden.

1940

Begin 1940 werden er onder de legionairs in Noord-Afrika vrijwilligers gevraagd om dienst te doen in Europa.
Het animo onder de legionairs was groot.

In Fez waar ook het hoofdkwartier van het 3e REI was gevestigd werd een speciale eenheid opgericht, in eerste instantie om deel te nemen aan de strijd in Finland, de 13e Demi Brigade de la Legion Etrangere.
Veel legionairs van het 3e REI namen hierin dienst waaronder ook een verhoudingsgewijs groot aantal Nederlanders.

Niets in het Livret Individuel van Bernardus van Koningsbrugge wijst er echter op dat hij zich voor de strijd in Europa gemeld zou hebben en naar Frankrijk werd overplaatst.
Dit is opmerkelijk omdat in zijn memorie van toelichting voor zijn naturalisatie verzoek uit 1948 staat:

” Met dit legioen stak hij in 1940 van Afrika over naar Frankrijk en nam aldaar deel aan de strijd tegen Duitsland. Hij werd door de Duitsers gevangen genomen en verbleef tot aan de beëindiging van de vijandelijkheden in Duitsland”

Franse krijgsgevangenen 1940

Wel zien we dat hij op 28 februari 1940 opgenomen werd, letterlijk staat er toegelaten, in de ziekenboeg van het garnizoen van Fez. Hij vertrok daar op 28 juli 1940.

De strijd in Frankrijk was toen al afgelopen.
De Fransen sloten op 22 juni 1940 een wapenstilstand met Duitsland.

Detachement de Travaux Moulay Bouchta

Op 28 juli 1940 werd Bernardus van Koningsbrugge weer tijdelijk ingedeeld bij de CP1.
Van daaruit werd hij naar Moulay Bouchta gestuurd waar hij zich op 7 augustus 1940 weer bij zijn eenheid voegde.

Op 24 augustus 1940 verliet hij Moulay Bouchta met bestemming Fez waar hij werd toegevoegd aan de C.D.T.

In zijn Livret Individuele werd bijgeschreven dat hij van 23 juni 1940 tot 25 augustus 1940 deel had genomen aan het detachement de travaux de Moulay Bouchta.

1941

Nieuwjaarsdag 1941 werd Bernardus van Koningsbrugge weer ingedeeld bij de 9e Cie.
Lang diende hij daar weer niet.

Op 3 januari 1941 werd hij weer opgenomen in de ziekenboeg van het garnizoen van Fez.
Hij verbleef hier tot 23 februari 1941. Daarna werd hij op 16 maart 1941 ingedeeld bij de CR.

24 juli 1941 kwam hij in de gevangenis van het regiment bij de ziekenboeg van het garnizoen in Fez.
Die verliet hij twee dagen later weer om na zijn eenheid terug te keren.
Deze eenheid was het Detachement de Passage in Fez.

Beëindiging van het contract

Wat de reden was waarom Bernardus van Koningsbrugge zo vaak in de ziekenboeg moest worden opgenomen is uit de gegevens in het Livret Individuele niet vast te stellen.
Wat wel zeker is, is dat zijn contract van 5 jaar voortijdig beëindigd werd, op basis van een Note de Service no 4417 DSA/B van 17 juni 1941.

Op 27 juli 1941 werd Bernardus van Koningsbrugge naar Oujda aan de Marokkaans-Algerijnse grens gestuurd.
Op 28 juli 1941 werd hij uit de dienst ontslagen.

Als staatloze oud-legionair in Vichy Frankrijk

Het Legioen in Noord Afrika was in 1940 nog niet eens zo’n beroerde plek voor een buitenlander. Buitenlanders zonder geldige verblijfspapieren werden door de Vichy regering ondergebracht in interneringskampen.
De toestand in deze kampen was slecht en er moest zwaar werk verricht worden.
Berucht is o.a. de aanleg van de Trans-Sahara Spoorlijn.

Of Bernardus van Koningsbrugge als staatloze oud-legionair in zo’n kamp terecht is gekomen is tot nu toe niet bekend.


Enkele legionairs van Nederlandse herkomst in dezelfde situatie probeerden hulp te krijgen bij de Nederlandse Consuls in Algiers en Casablanca.
Deze verleende aan deze staatloze mannen in de periode voor de Geallieerde Invasie in Noord Afrika (8 – 16 november 1942) zelden enige vorm van hulp en ook daarna slecht mondjesmaat.
Van een legionair van Nederlandse herkomst V.W. Nooitrust is volgende beschrijving over de situatie destijds in Marokko bewaard gebleven:

“Nooitrust zelf is verschillende malen uit het concentratiekamp weggelopen werd dan weer opgepikt en kreeg iedere keer twee maanden gevangenis straf. Het voedsel was slecht en hulp van de Nederlandsche instanties werd nimmer ontvangen alhoewel hij den Consul hierom herhaalde malen had verzocht”

Een andere legionair van Nederlandse herkomst verklaarde later dat de Consul in Algiers hem had aangemoedigd in Duitse krijgsdienst te treden dan wel in Duitsland te gaan werken.

Duitsland medio 1942 – 1943

Op basis van Rode Kruis documenten is Bernardus van Koningsbrugge, medio 1942 dan wel begin 1943 in Duitsland terecht gekomen en daar gearresteerd.

1945 Terugkeer naar Nederland

In mei 1945 keerde Bernardus van Koningsbrugge terug naar Nederland.
Bij het Nederlandse Rode Kruis was navraag gedaan naar Bernardus van Koningsbrugge door Pater van Koningsbrugge, Retraitehuis Seppe.
Als resultaat werd op de kaart bijgeschreven:

21/2 jaar gevangenis straf. Dtsl. vrijgelaten zonder papieren Sept. 44. te Duisburg Radiobaken 2435.

Naturalisatie

In 1948 diende Bernardus van Koningsbrugge een verzoek tot naturalisatie in.
Het memorie van toelichting luidde:

11°. Bemardus Wilhelmus van Koningsbrugge, geboren te Rotterdam (Zuidholland) 16 Februari 1916, filiaalhouder, wonende te Delft, provincie Zuidholland;
De in artikel 1, onder 11°., genoemde verzoeker, Nederlander van geboorte, heeft de Nederlandse nationaliteit verloren ingevolge het bepaalde bij artikel 7, onder 4°., van de wet op het Nederlanderschap en het ingezetenschap.
Geboren te Rotterdam ging hij in 1937 naar Frankrijk, waar hij als gevolg van de tijdsomstandigheden dienst nam bij het Franse Vreemdelingenlegioen.
Met dit legioen stak hij in 1940 van Afrika over naar Frankrijk en nam aldaar deel aan de strijd tegen Duitsland.
Hij werd door de Duitsers gevangen genomen en verbleef tot aan de beëindiging van de vijandelijkheden in Duitsland.
In Mei 1945 keerde hij naar ons land terug.
Hij heeft zich weder duurzaam hier te lande gevestigd.
Hij is met een Nederlandse vrouw gehuwd.
Als filiaalhouder heeft hij een broodwinning.





Legioen eenheden: 1937 - 1941

Van Tot Regiment Bataljon Compagnie Plaats Land
3 REI 3 9
3 REI 3 11



Legioen onderscheidingen

Onderscheidingen Datum Uitreiking


Info

Verder onderzoek gaande, heeft U meer informatie laat het mij weten via: info@nllegioen.eu

Datum:

Bronnen

[1] Stadsarchief Rotterdam te Rotterdam, BS Geboorte Burgerlijke Stand Rotterdam, geboorteakten, Rotterdam, archief 999-01, inventaris­num­mer 1916D, 1916, Index op personen op het geboorteregister van Rotterdam, 1916, aktenummer 1686, folio D-013v