Velthuizen, Dirk

Biografie

Een bijzondere ontmoeting in Ruit, Duitsland
21 april 1945

De Nederlander Jan Cornelis de Mik, was tijdens de Tweede Wereldoorlog dwangarbeider, werd te werk gesteld in de Maschinenfabrik Esslingen en ingekwartierd in het naburige dorpje Ruit.
Over deze periode hield hij een dagboek bij.
Hierin schreef hij o.a. over een korte ontmoeting met een Nederlandse legionnaire die plaats vond op 21 april 1945.

“Als we zo luidpratend langs de tanks en het verdere legermateriaal lopen, roept eensklaps iemand: zijn jullie Hollanders? Verrast zien we beiden op. Boven op een auto staat een in Frans uniform geklede Hollandse soldaat. Destijds in 1940 uit Duitse gevangenschap ontsnapt is hij in ’t geallieerde leger terechtgekomen en vecht zodoende nu sedert vijf jaar aan geallieerde zijde. Van thuis heeft hij sindsdien niets meer gehoord en dus verzocht hij ons, na zijn adres gegeven te hebben bij hem thuis te willen aangaan teneinde bericht van hem te willen overbrengen. We beloofden hem het te zullen doen en hij tracteerde ons op chocolade, Amerikaanse cigaretten en jenever waarvan natuurlijk alleen het eerste voor mij waarde had. Na nog enkele ogenblikken met elkaar gepraat te hebben, namen we afscheid en vertrok het leger naar Stuttgart teneinde ook dat tot den val te dwingen”.

De zoon van Jan de Mik, ook Jan genaamd, doet op basis van dit dagboek al jaren enthousiast onderzoek naar de geschiedenis van zijn vader en probeert te achterhalen wie deze legionnaire van Nederlandse herkomst was.
Dit bracht hem op het spoor van de Nederlandse legionnaire Dirk Velthuizen.
Was dit de gezochte legionnaire?

Jeugd

Dirk Velthuizen werd op 18 juli 1922 te Zeist geboren als zoon van Dirk Velthuizen en Rijkje van Vulpen.

1940

Volgens de familiegeschiedenis werd Dirk Velthuizen al in 1940 door de Duitser meegenomen naar Duitsland.
Hij zou echter weten te ontsnappen en nam daarna dienst in het Franse Vreemdelingenlegioen.
Een andere variant van dit verhaal is dat Dirk Velthuizen in 1940 al diende in het Franse Vreemdelingenlegioen, krijgsgevangen werd gemaakt maar van daaruit wist te ontsnappen.

Mei 1944

Op 25 mei 1944 schreef Dirk Velthuizen vanuit Pfirt een brief aan zijn ouders om zich te bedanken voor een pakje dat hij gekregen heeft. Hij betreurd het dat er geen brief voor hem bij zat.
Pfirt is de Duitse benaming van het dorpje Ferrette in het zuiden van de Elzas.
Wat Dirk Velthuizen daar precies deed wordt niet duidelijk uit de brief, wel dat hij het naar omstandigheden goed maakt en voldoende te eten heeft en de bevolking goed voor hem is.

November 1944

In november 1944 arriveren de eerste Franse Troepen als onderdeel van de oprukkende geallieerde legers in Ferrette.
Mogelijk dat Dirk Velthuizen toen dienst heeft genomen bij het Franse Vreemdelingenlegioen.
Hij deed dit onder een andere naam: Erich KNOPER of KNOPPER.
Hij werd ingedeeld bij het régiment de marche de la Légion étrangère (RMLE). Om precies te zijn bij het 2e Bat 5e Cie.

1945

Het RMLE is o.a. betrokken bij de verovering van Zuid-Duitsland en veroveren op 21 april 1945 de stad Stuttgart.
Kort daarvoor passeren eenheden van het RMLE inderdaad de plaatst Ruit waarbij het nog tot gevechten komt.
Daarna gaat de opmars verder richting Bodensee en de Duits Oostenrijkse grens.

29 april – 30 april 1945, Hohenweiler – Hörbranz Oostenrijk

Kort over de Duitse Oostenrijkse grens sneuvelde Dirk Velthuizen op 29 of 30 april 1945.
De bronnen spreken zich hier tegen.
Ook over de plaats waar hij sneuvelde, getroffen door een kogel, is dit het geval, er is sprake van zowel Hohenweiler maar ook van de plaats Hörbranz.

In het kort na de oorlog verschenen Journal de Marches et Operations du RMLE is Dirk Velthuizen onder zijn “Nom de Guerre” als volgt in het verliesregister opgenomen:

KNOPER, Erich 2^me classe 5^me Cie 30.04.1945 Hoerbranz

De kaart waarin de opmars van de eenheid in deze periode wordt weggeven ziet er als volgt uit:

Geschreven werd in het Journal de Marches et Operations du RMLE het volgende:

30 april 1945

Le sous-groupement B quitte MEHN à 7h.30 avec comme objectif BREGENZ.
L’avant-garde aux ordres du Capitaine d’HAUTEFEUILLE Cdt la 5° Compagnie prend le contact de la frontière autrichienne vers 8h., il faut pour la franchir mener un combat sur les hauteurs dominant le village de BUCHSTALL et attaquer HOHENWEILER.
Ces deux points tombent avant 10h. et tout le s/groupement se porte sur BREGENZ.
Il occupe plusieurs villages sans combat, l’ennemi se replie dans les bois.
Vers 12h. à la sortie de LOCHAU, l’avant-garde est subitement prise à partie par des bazookeers, par des tirs de mitrailleuses dont plusieurs de 20 m/m et par un canon de 88.
Le char de point est bazooké. 3 compagnies ennemies défendent les sorties Sud de LOCHAU.
D’autre part la route est coupée par de fortes barricades en béton.
L’avant-garde s’installa immédiatement en situation défensive à la sortie Sud de LOCHAU.
L’attaque de BREGENZ est remise au lendemain.
Pendant la nuit le Génie fait sauter les barricades.

Pertes: Capitaine d’HAUTEFEUILLE, blessé, passe la compagnie au Lieutenant BEUNAT.
tués: 2
blessés: 4
Le commandant MARSCHAL, Cdt le sous-groupement est blessé et évacué.

Hoogste waarschijnlijk was Dirk Velthuizen een van de twee gesneuvelden op die dag, 30 april 1945.
Deze datum is ook vermeldt op zijn graf, waarbij als zijn voornaam Erich is vermeldt.

Zeist 1949

Bijna vier jaar later werd de familie van Dirk Velthuizen geïnformeerd over het feit dat hij gesneuveld was.
De familie plaatste de volgende advertentie.

Enkele maanden later arriveerde vanuit Parijs bij de gemeente Zeist een afschrift van zijn akte van overlijden [2].
Opvallend de eerder genoemde afwijkende datum en plaats met de tekst in de overlijdensadvertentie.

Prefecture de la Seine

Extrait des Minutes des Actes de Deces du 1^e Arrondissement de Paris

Transcription d’un acte de deces transmis par le Ministère des Anciens Combattants. – L’an mil neuf cent quarante-cinq, le vingt-neuf avril, est “MORT POUR LA FRANCE”, a Hergen Sweiler (Allemagne) VELTHUIZEN dirk, soldat au 2e regiment de marche de la Legion étrangère, ne le dix-huit juillet mil neuf cent vingt-deux, a Zeist (Hollande), domicilie en dernier lieu : Oud Arnhemseweg no 123, a Zeist (Hollande), fils de Dirk et de Van Vulpen Rijkje; Celibataire.
Le present acte a été dresse par Nous Pierre PERIES des Anciens Combattants a Paris, le quatorze avril mil neuf cent quarante-neuf, sur la base des elements d’information figurant au dossier 527.247 qui nous a été presente ce meme jour.
Transcit le onze mai mil neuf cent quarante-neuf, par Nous Andre Rene MEUNIER, Maire du premier arrondissement de Paris.

Pour copie conforme
Paris, le quatre juin mil neuf cent quarante neuf

Met potlood werd op de brief geschreven: Ontvangen 17 Juni 49, Afgewerkt 18 Juni 49. 1 x afd VII.

1984

In 1984 deed de familie van Dirk Velthuizen nog eens navraag bij het Consulat General de France a Amsterdam betreffende het overlijden van Dirk Velthuizen in april 1945.
In de brief die de familie hierop ontving werd vermeld dat Dirk Velthuizen onder de naam Erich KNOPPER dienst had genomen een ingedeeld was bij het 2eme regiment de marche de la legion etrangere.
Wanneer dat was werd helaas niet vermeld.
Geschreven werd ook dat hij in het gevecht gesneuveld was op 29 april 1945 te Hohenweiler (Autriche).
Verder werd verwezen naar de eerder opgemaakte akte van overlijden van 11 mei 1949.
Voor verdere informatie omtrent zijn overlijden werd verwezen naar het bureau personnels te Marseille van het Franse Vreemdelingenlegioen.

Mémoire des hommes

Dirk VELTHUIZEN, Mort pour la France à (Hohenweiler, Autriche)
Né(e) à Zeist (Pays-Bas)
Unité 2e RMLE
Mention Mort pour la France
Cause du décès tué par balle
Sources Service historique de la Défense, Caen
Cote AC 21 P 171151

Dank

Bijzondere dank aan Jan de Mik.

Info

Bronnen