Inleiding
Zoekopdrachten in Google geven soms verrassende resultaten, als je de context niet weet.
Op zoek naar meer informatie over de 1916 in Den Haag geboren, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog als vrijwilliger voor de duur van de oorlog bij het Franse Vreemdelingenlegioen ingedeelde, Nikita de Morgoli, kreeg ik vooral photo’s van Marilyn Monroe te zien.
De connectie tussen die twee was uiteindelijk vrij simpel, Nikita de Morgoli was fotograaf en had enkele iconische foto’s van Marilyn Monroe gemaakt. De hierboven getoonde foto werd gemaakt in 1953. Nikita de Morgoli woonde toen al enkele jaren in Amerika en had al enige tijd Nikita vervangen voor Nick.
Over zijn levensloop is redelijk wat te vinden, waarschijnlijk ook door zijn connectie met beroemdheden uit die tijd.
Fiche de Morgoli
De Morgoli, Nikita
Binnen de context van deze website, en eigenlijk daarbuiten omdat hij geen Nederlander was, concentreer ik mij voornamelijk op zijn tijd in het Franse Vreemdelingenlegioen.
Jeugd
1916
Nikita de Morgoli werd geboren op 19 oktober 1916 in Den Haag als zoon van Georges Nicolas DE MORGOLI en Helene VON MEVES. Zijn vader was in 1915 als diplomaat voor de Tsaristische Russische Ambassade in Den Haag naar Nederland gekomen.
De kranten berichten er destijds kort als volgt over:
1917
In December 1917 kwam vader Georges de Morgoli in het nieuws bij een bericht over een protest brief van “in Holland verblijvende Russische officieren. Dit protest was een reactie op de Revolutie die in Rusland had plaats gevonden.
1918
Op 5 november 1918 trad vader Georges de Morgoli af.
Zoals destijds vele voor de Revolutie gevluchte Russen emigreerde het gezin naar Frankrijk.
Nikita de Morgoli werd fotograaf en in de jaren 1930 verschenen foto’s van hem in Franse tijdschriften.
1939 – 1940
Franse Vreemdelingenlegioen
Eind 1939 of begin 1940 nam Nikita de Morgoli, toen 23 jaar oud, In Parijs dienst in het Franse leger voor de duur van de oorlog. In het Franse werden deze vrijwilligers Engagés Volontaires pour la Durée de la Guerre genoemd. Hieruit is af te leiden, dat hij zeer waarschijnlijk niet het Franse Staatsburgerschap had. Als zodanig was de enige eenheid waar hij dienst in kon nemen het Franse Vreemdelingenlegioen.
Nikita de Morgoli werd ingedeeld bij het 21e RMVE (régiment de marche de volontaires étrangers).
Een paar maanden, juli 1940 later was de oorlog voor deze vrijwilligers ten einde een werden de EVDG’s gedemobiliseerd.
Nikita de Morgoli bleef in Frankrijk en werkte tijdens het bewind van de Vichy Regering o.a. mee aan twee tijdschriften “Le Film Francais” en “L’Entraide du Cinema” en aan propaganda films.
1943 Tornavara
Deze foto is gemaakt in 1943 tijdens de opname van de film “Tornavara”, zeer waarschijnlijk als deel van een reportage door Nikita de Morgoli. Op de achterkant zijn verschillende personen bij naam genoemd, waaronder destijds beroemde acteurs zoals Jean Servais en Jean Chevrier. Ook Nikita de Morgoli vermeld, als de man met baardje, tweede van links. [ De foto werd in September 2022 aangeboden op de veilingwebsite van Delcampe ]
Voor deze collaboratie werd hij na de oorlog wel bestraft, maar deze straf wordt door sommige als relatief licht gezien, het was meer een soort publieke vernedering.
Maar schijnbaar werd ook snel alles vergeten in januari 1946 fotografeerde hij voor Paris Match, Charles de Gaulle de leider van de Vrije Fransen tijdens de Tweede Wereldoorlog in Antibes.
Een paar maanden later in het “Bulletin municipal officiel de la Ville de Paris 9 mai 1946” verscheen deze mededeling:
Nikita de Morgoli emigreerde in 1948 naar Amerika maar keerde uiteindelijk weer naar Frankrijk terug.
Nikita DE MORGOLI
Né(e) le/en 19-10-1916 à La Haye (Pays-Bas)
Unité régiment de marche de volontaires étrangers (RMVE)
Région militaire 1re région militaire
Bureau de recrutement Seine bureau central (75)
Matricule au recrutement 7104
Sources Mémorial de la Shoah – Fonds UEVACJEA
Nikita DE MORGOLI
Né(e) le/en 19-10-1915 à La Haye (Pays-Bas)
Unité 21e régiment de marche de volontaires étrangers (21e RMVE)
Région militaire10e région militaire
Bureau de recrutementSeine bureau central (75)
Sources Mémorial de la Shoah – Fonds UEVACJEA