Een artikel over de zeer opmerkelijke levensloop van een voormalige soldaat van het Franse Vreemdelingenlegioen van mogelijk Nederlandse herkomst verscheen op 14 februari 1931 in het Leeuwarder nieuwsblad, een goedkoop advertentieblad, zoals de ondertitel van dit nieuwsblad luidde.
Het verscheen in een rubriek genaamd “Natalsche Pennekrassen door MARIUS”.
“Marius” begon zijn rubriek met de recente successen van Nederlandsche zwemsters:
In de laatste twee weken hebben wij herhaaldelijk berichten in de groote en kleinere nieuwsbladen gelezen omtrent Nederland, of eigenlijk Nederlanders. Het betrof de Nederlandsche zwemsters, n.l. de dames Braun, Grendel, Oversloot en Huibers, welke hier overal veel succes hadden in Kaapstad, Kimberley, Rhodesia, Natal, Transvaal. Overal werden lauweren behaald.
19-03-1931
Enkele bladen deden de vraag: hoe is het mogelijk, dat dames, komende uit een klimaat, waarin men ten hoogste vier maanden per jaar kan oefenen, zulk een bedrevenheid in de zwemkunst aan den dag kunnen leggen, terwijl onze meisjes feitelijk elken dag van ‘t jaar gebruik kunnen maken van de openbare zweminrichtingen, zonder door ‘t klimaat verhinderd te worden, en het toch tegen eerstgenoemde moeten verliezen.
Na deze introductie waarbij ook een beetje het waarheidsgehalte van de “Pennekrassen” gevalideerd kon worden, ging “Marius” verder met het verhaal over de voormalige legionair, Francis Burnet Curtis.
Francis Burnet Curtis
Nu iets over een anderen landgenoot, iemand dien ik tot mijn grote spijt nooit persoonlijk gekend heb, een Nederlander met den Schotschen naam, Francis Burnet Curtis, zoon van een Nederlandschen vader van Schotsche afkomst, geboren in Transvaal, vijftig jaren geleden [ Geboortejaar dus 1880 of 1881 ] en in het armenhuis in Kaapstad overleden, zonder een dubbeltje na te laten.
Het koste zijn vader een veertig jaar terug veel geld om zijn zoon goed onderwezen te krijgen in Transvaal. Hij werd bestemd voor een goede gouvernementsbetrekking.
Zeeman, legionair, douanier en spion
Hij zelf wilde ingenieur worden en werd tegen de zin zijner ouders machinist, waarschijnlijk op een boot. Hij moet in Nederlandschen dienst zijn gegaan.
Enige jaren later diende hij in Cochin, China, als legionair in ‘t Fransche vreemelingenkorps,
werd later in Engelse dienst douane in het Engelse gedeelte en
reisde daarna als prospecterende door een groot gedeelte van China en werd Brits geheime agent.
Soldaat, douanier, Generaal in rebellenleger, kok en stroper
Bij het uitbreken van den oorlog tussen Spanje en Amerika [ 1898 ] vocht hij aan de Amerikaanse zijde, ging na afloop van de oorlog terug naar China en werd aangesteld als superintendent der douane, tot het tegengaan van het smokkelen van opium.
In den opstand na de Boxers-revolutie bracht hij het tot brigadier-generaal in ‘t rebellenleger.
In de tussentijd was hij kok op een vrachtschip, olifantsstroper in Centraal-Afrika en was een vriend van Selous(1) , de beroemden groot-wild-jager,
tevens van Cherry Kearton (2), de fotograaf van levende wilde dieren.
Mata Hari intiem gekend
En het zonderlingste van dit alles is, dat hij bevriend was met of intiem gekend heeft een dame van Nederlandsche geboorte, welke door de Fransen tijdens den grooten oorlog in 1917 is gefusilleerd als spionne. n.l. Mata Hari.
Burnet beweerde altijd, dat zij onschuldig is doodgeschoten en naar ik meen is dit later wel meer beweerd.
Mata Hari was te Leeuwarden geboren.
Ze huwde met een gepensioneerde kolonel, verdween en werd dikwijls gezien met de chef van den Duitse geheime dienst te Berlijn.
Lang heeft men hare gangen nagegaan. Ten laatste werd zij aangehouden en als spionne ter dood gebracht.
Identificatie
En hiermee eindigde “Marius” vrij plotseling deze bijdrage, helaas zonder nog iets meer te vertellen over de toch wel bijzondere levensloop van Burnet.
Het is tot nu toe, Oktober 2023, niet geluk Francis Burnet Curtis te identificeren, zou mooi zijn om na te gaan wat er van dit bijzondere verhaal waar is.
(1) Frederick Courteney Selous, DSO 31 December 1851 – 4 January 1917) was a British explorer, officer, professional hunter, and conservationist, famous for his exploits in Southeast Africa.
(2) Cherry Kearton was born in 1871 in Thwaite, Swaledale, Yorkshire, England, UK. He was a director and cinematographer.
He died on September 27, 1940 in Marylebone, London, England, UK.