Op 31 oktober 1953 berichtte het dagblad “De Telegraaf” uitvoerig over het Franse Vreemdelingenlegioen onder de kop “Bezint eer gij begint”.
Het kranten artikel was zoals veel artikelen over het Vreemdelingenlegioen in deze periode vooral bedoeld als een waarschuwing. De mythes van o.a. de ronselaars werden er weer eens in aangehaald eveneens de zware lijfstraffen “die afgeschaft heten“.
De “net op tijd” afgekeurde, uit een goed milieu en prettig gezin afkomstige Nederlandse légionnaire, waaromheen het artikel is geschreven kon tot nu toe op basis van de vermeldde informatie niet geïdentificeerd worden.
Bijzonder is de plaatsing van een plattegrond van het kazerne complex van het Vreemdelingenlegioen in Sidi Bel Abbes.
„BEZINT EER GIJ BEGINT” IS ZEKER VAN TOEPASSING OP
Het Vreemdelingenlegioen
want het is helemaal niet romantisch,
maar een keiharde militaire organisatie met een
STRENGE DISCIPLINE
Aan de rand van de grootste woestijn der aarde — de Sahara — liggen de opleidingskampen van het Vreemdelingenlegioen, waar tientallen jonge Nederlanders wachten op die dag van vertrek naar het front in
Indo-China. Als hun opleiding is voltooid, gaan de légionnaires terug naar Sidi Bel-Aboes, het Legioencentrum in Frans Noord-Afrika, om ingescheept te worden op de troepenschepen, die regelmatig de haven van Oran verlaten, op weg naar Indo-China: op weg naar „de hel van de Viets”, zoals de oudstrijders zeggen
Een van die Nederlanders kwam terug — kon nog terug. In het zicht van het front — tijdens zijn opleiding aan de rand van de Sahara — werd hij afgekeurd. Tientallen paren ogen staarden hem na, toen hij enkele weken geleden op een schoen en een slof het hospitaal in Sidi Bel Abbes verliet. Harde légionnaires drukten hem de hand. Hun ogen achtervolgden zijn steeds kleiner wordende figuur tot hij uit het gezicht was. Toen gingen zij terug naar hun kazerne. Op enkele bruin-verweerde gezichten glinsterde een traan. Voor deze soldaten is er geen terug. Voor allen wacht het mensen verslindende front in de bergen van Vietnam waar zij als zelfmoordtroepen de spits moeten afbijten.
Dat is de consequentie van het Vreemdelingenlegioen in 1953. dat is de oorzaak van de angst, die waart in de woestijnforten en in de kazernes van Sidi Bel Abbes: dat is ook de oorzaak van de sprongen uit de derde verdieping….
HET VREEMDELINGENLEGIOEN heeft zich in de loop der jaren een grote faam van dapperheid verworven en het is het onderwerp geworden van vele romantische verhalen en films. In werkelijkheid echter is het een keiharde
organisatie, waarin een strenge discipline geldt en waarin zowel lichamelijk als geestelijk zeer veel van de
manschappen wordt gevergd. Meer dan menigeen kan dragen, die met het hoofd vol romantiek of uit zucht naar avontuur in het legioen belandt. Velen, die niets meer te verliezen hadden of die om de een of andere reden gedwongen werden de maatschappij voorgoed de rug toe te keren, hebben in het zware soldatenbestaan vergetelheid gevonden. Mannen zonder illusies, die mede hebben geholpen het legioen groot en hard te maken. Voor de minder harden liep het veelal uit op een bittere ontgoocheling. Het dat wij hierbij afdrukken, moge velen tot waarschuwing zijn.
1. Het z.g. „Tweede Bureau” (C.P. 2), een soort veiligheidspolitie 2. Het „Eerste Bureau” (C.P. 1), waar het commando is gevestigd 3. Bureau kolonel 4. Gevangenis 5. Bureaux van diverse diensten 6. Drukkerij en werkplaatsen 7. Apotheek
8. Politiepost 9. „Petit quartier” (kleine kazeme.oomplex) 10. „Grand quartier” (grote kazerne-complex)
11. Bioscoop 12. Zwembad 13. Auto-garages en werkplaatsen 14. Eskadron (tanks etc.) 15. Kledingmagazijnen
16. Radio-dienst, telegraphie etc. 17. Cantine 18. Kaderscholen 19. Keuken 20. „Blauwe afdeling” (C.P. 3) voor nieuwelingen
21. Hospitaal
Geen romantiek
De tijdvan legioenromantiek is voorbij.
Het mysterieuze leger is niet langer meer een toevluchtsoord voor dieven en moordenaars alleen. Enrico Paoli uit Milaan, die zijn ouders „in een driftbui” vermoordde, slaapt op dezelfde zaal als de Amsterdamse aannemer, die zijn bedrijf in de rook van het faillissement zag opgaan. De Londense chirurg, die bij een operatie een dodelijke fout maakte, staat er op wacht met de jonge Nederlander, die na ontslag uit zijn betrekking tekende voor het Legioen. Misdadigers en maatschappelijk teleurgestelden gaan er dezelfde weg: Parijs—Marseille— Sidi Bel Abbes — Indo-China. Spijt, heimwee of bedenken zijn woorden, die in het woordenboek van het Legioen niet voorkomen. Wie zijn handtekening heeft gezet aanvaardt de dodenmars naar Indo-China. De speciale opdrachten om verwarring te stichten in de gelederen van de Vietnamese opstandelingen laten weinig keus: «dood — gewond — of desertie. De tweede mogelijkheid betekent uitstel van executie — van de derde wordt veel gebruik gemaakt.
In het hospitaal van Sidi Bel Abbes wachten de tientallen zwaar gewonde légionnaires uit Indo-China iedere ochtend met angst in het hart op de dokter. Zijn oordeel hangt als een zwaard van Damocles boven de witte bedden. „Opstaan” betekent terug naar „de hel van de Viets”, opstaan betekent niet altijd genezen zijn. Wel „opgelapt”. „Een légionnaire gaat daar toch niet lang mee”. Inderdaad. De verliescijfers van „de vreemdelingen” laten weinig levensruimte.
Achtervolgd
Vluchten? Vluchten uit Sidi Bel Abbes, voordat het troepenschip uit de haven van Oran vertrekt? Waarheen in dit onbarmhartige land van zand en zon, waar de Arabieren frs. 5000 „kopgeld” krijgen voor het hoofd van een gevluchte légionnaire? Vluchtelingen uit het Legioen kennen geen rust. Ook niet als hun vlucht slaagt. Waar zij gaan of staan weten zij zich achtervolgd door het „tweede bureau”, het opsporingsapparaat, dat ogen heeft in alle landen.
Vraag het de 67-jarige légionnaire, die na 23 jaar werd gevonden en de weg naar Afrika terug ging. Het Legioencommando kent geen genade. Niet voor grijsaards en niet voor kinderen. Achttien jaar is de leeftijd om opgenomen te worden. Minderjarigen zijn er niet minder welkom. Een geboortedatum is gauw veranderd… Maar jong of oud, hem die probeert te ontvluchten, wacht de betonnen bunker, diep ln de Sahara waar niets de eindeloosheid van de negen miljoen vierkante kilometers grote zandzee onderbreekt. Koud zijn er de nachten. Koud als de vier witte bunkermuren: koud als de handen van de gestrafte, die er vergeefs naar dekens zoeken. Heet is er de dag. Lang zijn de strafrondjes en moeilijk de looppas. Zwaar weegt de zak met 30 kg stenen. Vaak weigeren de benen. Dan vallen er natte lichamen in het droge woestijnzand. Natter nog zijn de emmers water. Onbarmhartiger dan een, koude douche…
Meedogenloos
De witte stenen wachter in de Sahara maakt van vluchtelingen weerloze werktuigen, légionnaires, die geestelijk en lichamelijk gebroken naar de kazernes in Sidi Bel Abbes terugkeren. Kazernes van drie verdiepingen. Een sprong uit de derde naar het stenen exercitieterrein hakt vaak de levensknoop door. Gemiddeld een tot tweeman! per week … Keihard en meedogenloos is dit Vreemdelingenlegioen — dit voor velen nog zo mysterieuze leger. Groot ls de aantrekkingskracht. Handig zijn de ronselaar van het tweede bureau, die overal in Europa hun slachtoffer; vinden: misdadigers, werklozen, maatschappelijk teleurgestelden en jongens, kinderen die niet meer tevreden zijn met Wild- West-verhalen op het witte doek.
Soms zijn ronselaars overbodig. Zoals voor de jonge Nederlander, die dezer dagen uit Sidi Bel Abbes in Nederland terugkwam. Zijn naam is onbelangrijk. Hij komt uit een goed milieu, uit een prettig gezin, waar avonturen alleen in boeken worden beleefd. Ruim een half jaar geleden kreeg hij ontslag. Zijn baas verkocht de zaak. Een gedesillusioneerde jonge kerel (wie gouden bergen waren beloofd) stond op straat. Eindeloze sollicitaties. Geen succes. Iedere dag thuis. Iedere dag de ondraaglijke gedachte door de ouders onderhouden te worden.
Het plan voor het Vreemdelingenlegioen rijpt: Niets houdt hem meer tegen. Ook zijn ouders niet. Hij is 25 en gaat. Eerst naar Parijs, naar het oude fort St. Vincent, het Europese contactcentrum van het Legioen. Achttien aspirant-légionnaires, twaalf bedden. Vier dagen maakt hij toiletten schoon. Een keuringsarts luistert, met de handen op de rug. naar zijn hartslag en zegt: „Bon” — goedgekeurd.
Het aanmeldingsformulier wordt getekend. De aanmeldingspremie is frs. 75.000, uit te betalen in termijnen over een diensttijd van 6 jaar.
‘s Nachts brengt de trein hem naar Marseille — de valreep voor Afrika. Veertien dagen voordat de oversteek kan worden gemaakt. Twee weken, waarin het burgerpak wordt verwisseld voor „een bundel oude lorren”, het reiscostuum van de aspirant légionnaires. de ..blauwen”. Aardappelen schillen en corveediensten in het fort St. Nicolas te Marseille zijn de laatste verdiensten op Europese bodem De soldij is frs. 85 per dag. Uit Parijs komen intussen met de regelmaat van een treinenloop nieuwe légionnaires ln Marseille aan: 1000 a 1500 per maand. Het Legioencommando in Marseille legt hogere maatstaven aan dan Parijs. De „blauwen”, die door de Internationale Politie worden gezocht en wier signalement aan het Legioen-commando is doorgegeven. krijgen er een laatste kans.
Het Legioen neemt hen niet op — levert hen ook niet uit. Zij kunnen „in vrijheid gaan” Buiten de poort wacht de — gewaarschuwde — Internationale Politie.
Opleiding
VAN MARSEILLE naar de Algerijnse havenstad Oran ‘s ruim een dag varen. Van Oran naar Sidi Bel Abbes is enkele uren met de trein. Daar in Sidi Bel Abbes ligt het enorme kazernecomplex van ..’s werelds meest bekende leger”. In Sidi Bel Abbes worden de mannen getest op hun Intelligentie — nogmaals gekeurd en dan verdwijnen zij naar een van de opleidingscentra aan de rand van de Sahara: Mascara – Saide of Roues, waar Duitse instructeurs hen wachten.
Zes weken was de Nederlandse légionnaire in Mascara en leerde er met 140 anderen de gevechtstactiek voor Indo-China. Rauw klonken er de commando’s en hard waren de lijfstraffen die afgeschaft heten.
Dat bewezen de dertig légionnaires, die er ontvluchten. Dertig van de 140.
Twee kwamen niet terug. De rest denkt er over na in de witte wachter…