9 mei 1915, Ervaringen (8 – 9) S. Bino

9 mei 1915

Intussen was het met vechten en nog eens vechten 9 Mei geworden, een gedenkwaardige dag voor het Vreemdenlegioen.
Garibaldi was in een voorgevecht gewikkeld met 3 bataillons Duitschers. De Duitschers leden een verpletterende nederlaag. Drie duizend gevangenen vielen in zijn handen, eveneens 18 machinegeweren en twee kleine bergkanonnen. De nu volgende dagen brachten eene reeks gevechten, die zo ontzettend waren, dat zij niet anders te noemen zijn dan massamoorden van beide zijden.
In massa werd naGaribaldi’s overwinning tegen de Duitsche stellingen opgerukt. Onze kolonel ging aan ’t hoofd van zijn troepen, de revolver in de vuist. Helaas, hij was het eerste slachtoffer. Hij werd door een kogel in het hoofd getroffen en was ogenblikkelijk dood.
Ook de andere officieren vielen bij tientallen; zoo sneuvelden alle stafofficieren van het regiment. Onze verliezen waren ontzettend.
Plotseling riep een der soldaten: „Bajonet op!” Het volgende ogenblik werd er stormgelopen. Er volgde een ontzettend gevecht, waarin de Duitschers zich als leeuwen verdedigden. Voet voor voet wonnen wij echter terrein. Na vier uren strijden was de eerste loopgraaf in onze handen.
Als een loopend vuurtje verspreidde zich echter het bericht, dat onze kolonel, de dappere Pain gevallen was! Een ogenblik stonden wij als verpletterd. Wij allen hielden van hem, omdat hij een rechtvaardig, een humaan chef was, die naast al zijn strengheid, mensch bleef en steeds zijn minderen poogde van dienst te zijn. En menige veteraan, die met hem had gestreden in Marokko, pinkte een traan weg.
Onze verslagenheid duurde echter kort, wij werden aangegrepen door een niet te beschrijven geestdrift, dat wij, zijn soldaten het eerst een loopgraaf hadden genomen. En met energie begonnen wij den strijd om de volgende linie.
Zoo vochten wij voort, tot den 16^en Mei, den dag, waarop als bekroning op onzen arbeid, de suikerfabriek in onze handen viel.

Gedurende de gevechten van 5 tot 15 Mei hadden de Duitschers de fabriek nog danig versterkt. De fabriek, die op ,een hoogte ligt, was in een kleine vesting herschapen, en bovendien geheel ondermijnd, als in een cirkel, lagen er niet minder dan 17 rijen loopgraven omheen, die ook ondermijnd waren. Bovendien waren er op het terrein voor de loopgraven verschillende versperringen aangebracht. Voor deze versperringen lag een uitgestrekt mijnenveld, dat, door het slechte weer, als doorweekt was.

15-05-1915 tot 16-05-1915

In den nacht van 15 op 16 Mei begon onder een enorme onweersbui het gevecht, dat ons de overwinning zou brengen, ten koste van talrijke levens.
Hoe groot de verliezen precies geweest zijn is niet te benaderen zelfs, doch , zij waren ontzettend, aan beide zijden! Een bataljon begon een schijnaanval uit te voeren, om de aandacht van de Duitschers af to leiden en onderwijl kropen wij met 400 man vooruit. In een ogenblik zagen wij er uit als dieren, daar de bodem bedekt was met een dikke, papperige massa. Wij hielden steeds links aan, om een ruïne, een gewezen kerk, te bemachtigen. Deze ruïne was voor de Duitschers ,van groot belang bij de verdediging. Zij hadden daar n l. een kanon opgesteld, waarmede zij vliegmachines bestookten en met succes. Zij hadden een ongeëvenaarde handigheid gekregen in het bestrijden van vliegmachines, die wat al te nieuwsgierig bleken te zijn.
Onderweg zagen wij een 80 vliegmachines koers zetten naar de suikerfabriek, waarop zij een groot aantal bommen wierpen.
De 400 man, bestonden hoofdzakelijk uit Poolsche of Russische Joden, studenten aan Fransche universiteiten, uitgeweken revolutionairen, o.w. het oud-Doema-Iid Obnikof, die enige maanden voor het uitbreken van den oorlog naar Siberië was verbannen, doch ontvlucht was en in Frankrijk door zijn vrienden met open armen werd ontvangen. Deze Obnikof heeft later niet minder dan 13 wonden bekomen en werd enige malen eervol vermeld. Het is eigenaardig dat deze revolutionairen een grote liefde voor Frankrijk voelen en tevens goede patriotten zijn, ofschoon zij voor het Rusland van thans niets, absoluut niets voelen.
Zij wagen zich op de gevaarlijkste punten en zijn steeds bereid hun leven op te offeren voor hun tweede vaderland.
Ik herinner mij een jong advocaat uit Parijs, zekere Rodzinscky, die alleen een machinegeweer uit een Duitschen loopgraaf haalde. Toen hem een medaille gegeven werd als beloning, weigerde hij die aan te , nemen, omdat hij als socialist, tegen dergelijke onderscheidingen was. Tweemaal redde deze jonge advocaat het leven van een luitenant-kolonel, doch bevordering wenste hij niet.
Van drie kanten werd de Duitsche stelling aangevallen, doch het vuur der Duitschers dwong ons to retireren. Op onzen terugtocht werden wij danig bestookt door de Duitsche artillerie.
Het was ongeveer één uur in den morgen, toen een Romsch-katholiek priester, een godsdienstoefening hield, waaraan ook zeer vele hoogere officieren, deelnamen. Gezamenlijk zong men aan ’t eind van deze godsdienstoefening het volgende lied:

Pitiè, mon Dieu ! c’est pour notre patrie Que nous prions au pied de cet autel !
Les bras liés et la face meurtrie,
Elle a porté ses regards vers le ciel.
Dieu de clémence, O Dieu vainqueur !
Sauvez, sauvez la France

Au nom du Sacré-Coeur.
Pitié, mon Dieu, c’est votre main qui châtie
Un peuple ingrat qui semble la braver;
Et commande a la mort et la vie:
Par un miracle, elle peut vous sauver.

Refrain.

Souchez

Na de godsdienstoefening werd een ogenblik gerust.
Toen, ’s morgens om 3 uur klonken bevelen. Opnieuw werd tot den aanval overgegaan. De bekende 75 mm kanonnen begonnen hun projectielen op de vijandelijke stellingen te werpen. Weldra was de opmarsch algemeen.
Aan den Hollandschen sergeant Jansen, een Maastrichtenaar, was opgedragen, de verbinding tusschen het 1^e en 2^e bataillon van ons regiment te onderhouden.
Dit is een zeer gevaarlijk werk, doch ’t kon niet aan een beteren worden toevertrouwd.
Luitenant-kolonel Comte Denis, voerde het eerste bataillon aan tegen een verschansing, welke op een kleine hoogte lag en zoo op het oog geen bijzondere strategische waarde had. Wij begrepen dan ook niet, waarom hij zoo verwoed om deze verschansing streed, doch toen zij eenmaal in onze handen was, bemerkten wij, dat zij zeer grote waarde had. Van deze verschansing uit, konden wij de Duitschers onder vuur nemen, zonder zelf gevaar te lopen. Zo werden niet minder dan 600 Duitschers gedood. Verscheidene Duitschers gaven zich over en riepen, dat zij kameraden waren.
Het was een regiment zouaven gelukt, ten koste van verschrikkelijke verliezen, drie loopgraven te veroveren. Niettegenstaande de dapperen zeer vermoeid waren, wisten zij twee felle tegenaanvallen van den vijand onder ’t zingen van de „Marseillaise” af te slaan.
Garibaldi was met zijn vrijwilligers tot op 15 meters van de Duitsche loopgraven genaderd, toen hij plotseling van alle zijden werd aangevallen. De dappere Italianen leden geweldige verliezen en werden verslagen. Echter maar voor een ogenblik. De Italianen herstelden zich snel en onder de roepen: „Vive la Franoe”, „Vive l’Italië” wierpen zij zich weer op de Duitschers en versloegen hen.
Garibaldi liet echter twee zoons op ’t slagveld ! De vijand had tot nu toe hevige verliezen geleden. Ik schat, dat hij reeds 11.000 dooien en gewonden telde ; zijn tegenstand begon dan ook danig te verslappen. Voet voor voet kwamen wij vooruit en na drie uren hadden wij reeds 11 loopgraven in handen. Maar ook onze verliezen waren ontzettend.
Van de Hollanders sneuvelden de derde Boers, Boerhave, Meinders, Tellingen en nog enige anderen, terwijl een 20-tal Hollanders gewond werd.

Kapitein Wetterström sneuvelde op het ogenblik, dat hij een machinegeweer wilde plaatsen tegen een 70 Duitschers, die een tiental Polen omsingeld hadden. De tengere Deen droeg zelf het machinegeweer en wilde het juist in werking stellen, toen de Duitschers hem zagen en direct een snelvuur op hem openden. De moedige kapitein werd door 10 kogels getroffen en bleef op de plaats dood.

Een Hollander, Johan van Dijk nam op zich, het lijk voor de Duitsche stellingen weg te halen en kroop op handen en voeten naar den vijand, waar hij het lijk van den dapperen Deen vond. Voor zijn daad werd hij tot korporaal bevorderd.

De Arnhemmer Smeeckens heeft zich eveneens onderscheiden. Hij wist een Beiersche regimentsvlag te bemachtigen en droeg die zegevierend mede. Wij waren thans vlak voor de fabriek. Ook hier is verschrikkelijk gevochten. De Italianen wisten er het eerst toegang te krijgen, ten koste van hevige verliezen.
Om 10 uur ’s morgens was de fabriek in onze handen, na een offensief van 16 dagen.
Wij namen nog 6000 gevangenen, terwijl 18 machinegeweren, 60.000 kogels en 400 granaten werden buitgemaakt. In ’t geheel waren in deze 16 dagen niet minder dan 17.000 gevangenen gemaakt, o.w. twee generaals en 85 andere officieren. De gevangenen defileerden voor onzen generaal. Ik weet niet, hoe groot onze verliezen geweest zijn; doch dat zij zeer ernstig waren kan blijken uit het feit, dat er verscheidene bataillons waren, die gecommandeerd werden door een sergeant en dat er verscheidene onderofficieren tot luitenant bevorderd werden en vele soldaten tot korporaal of onder-officier.
Speciaal het Vreemdelingenlegioen heeft grote verliezen geleden.
Op de gevaarlijkste punten was het legioen te vinden en het élan waarmede gevochten werd, was groot.
Zoo heeft bij Souchez de Fransche natie zich met roem overladen en de Duitschers zullen geleerd hebben, dat er met het Vreemdelingenlegioen in ’t geheel niet te spotten valt.

In de artikelen genoemde Nederlandse legionnaires

Boers [ De Boers ]
Boerhave
Meinders
Telingen
Van Dijk, Johan
Smeeckens
Jansen [ Janssen ]

Bronnen

[1] Dagblad van Zuid-Holland en ‘s-Gravenhage 06-07-1916 en 07-07-1916

[2] Cote : VAL 290/039 Souchez. La sucrerie détruite
Date : 5 décembre 1915
Fonds des albums Valois – Département du Pas-de-Calais – Volume 8 Souchez
https://argonnaute.parisnanterre.fr

[3] http://www.foreignlegion.n.nu/utland2