Drie deserteurs vanuit Geertruidenberg op weg naar de Boerenoorlog (1901)

18 mei 1901

Op 12 juni 1901 verscheen in het “Dagblad van Noord-Brabant” het volgende korte bericht van de “vermissing” van drie Nederlandse militairen, de sergeant LE Rutte en de korporaals Baije en Simons:

GEERTRUIDENBERG, 11 Juni. Sedert den 18^den Mei jl. zijn alhier vermist de sergeant Le Rutte en de korporaals Baije en Simons van het 5^de bataljon 6^de reg. infanterie.
Men vermoedt dat zij naar België zijn gegaan.

Ze dienden alle drie bij het 6de regiment infanterie.

21 augustus 1901,
sergeant Le Rutte keert terug

Drie maanden later keerde de sergeant Le Rutte, terug naar de kazerne te Geertruidenberg.

De nieuwe courant berichtte er als volgt over:

Woensdagnacht meldde zich aan de kazerne te Geertruidenberg een sergeant, die 3 maanden geleden met 2 korporaals van daar was gedeserteerd.
Hij had in dien tijd heel wat avonturen en ellende beleefd.
Het plan van deze drie was om dienst te nemen in het Engelsche leger en, als zij op het ooriogsterrein waren aangekomen, over te loopen naar de Boeren.
Dat doel hebben zij niet kunnen bereiken. De Engelsche consul te Antwerpen, bij wien zij zich aanmeldden, wilde hen aannemen noch overtocht verschaffen.
Na in Antwerpen vergeefs te hebben getracht werk te vinden, ging de sergeant in dienst bij het Fransche vreemdenlegioen.
Maar daar vond hij het nog minder aangenaam en hij deserteerde ten tweede male, nu terug naar Holland.
In een ellendigen toestand werd hij gisteren opgenomen.
De beide korporaals hebben werk gekregen op een Antwerpsche cementfabriek.

17 september 1901
korporaal Simons keert terug

Op dinsdag 17 september 1901 keerde de korporaal Simons terug. De Bredasche courant berichtte er op 20 september 1901 als volgt over:

Een der beide korporaals van de 3de comp. 5de bat. 6de reg. inf., behoorende tot het garnizoen van Geertruidenberg, die voor eenigen tijd geleden deserteerden in gezelschap van den sergeant Le Rutte, met het doel om gezamenlijk dienst te nemen bij het Boerenleger, is Dinsdag j.l. te ‘s Hertogenbosch aangekomen en ter beschikking gesteld van den auditeur militair aldaar.
Aangezien er voor het drietal geen gelegenheid was om naar Afrika te komen, hadden de korporaals Baijen en Simons zich voor het Vreemdenlegioen aangemeld , terwijl de sergeant Le Rutte terugkeerde en zich ter beschikking stelde van de militaire autoriteit.
Laatstgenoemde bevindt zich dan ook reeds geruimen tijd , in afwachting van de beslissing van den krijgsraad, in voorarrest.
Baijen en Simons zijn werkelijk bij ’t Vreemdenlegioen ingedeeld geweest, maar uit Algiers gedeserteerd. Baijen is in Parijs achtergebleven.
Het tafereel, door Simons omtrent het verblijf te Algiers en den toestand in het Vreemdenlegioen opgehangen, geeft daarvan een allertreurigst beeld.

25 september 1901
korporaal P.C. Baije keert terug

Op 25 september 1901 berichtte Het volksdagblad over de terugkeer van de korporaal P.C. Baije.

Deserteurs.
Gemengd Nieuws.
— De korporaal P. C. Baye, de derde van de drie soldaten, die van het garnizoen te Geertruidenberg deserteerden met het doel om de Transvaalsche Boeren te gaan helpen, doch die dat doel maar niet konden bereiken, is nu, evenals de beide anderen, sergeant Le Rutte en korporaal Simon, terug. Ook deze is natuurlijk ter beschikking gesteld van den auditeur-militair te ’s-Hertogenbosch.

Het onderzoek

Wie waren deze drie mannen en hadden zij uiteindelijk inderdaad dienst genomen in het Franse Vreemdelingenlegioen?
Het artikel van 25 september 1901 geeft de initialen van de voornamen van korporaal Baije. Hierdoor kon met behulp van [ https://www.openarch.nl ] zijn identiteit vrij eenvoudig achterhaald worden, met name door zijn registratie in het gevangenisregister van de gevangenis in ‘s-Hertogenbosch.

Pieter Cornelis Baije, geboren op 19 januari 1881 te Den Haag werd op 19 september 1901 opgenomen in de gevangenis van ‘s Hertogenbosch. Op 5 oktober 1901 werd hij door de krijgsraad van ‘s Hertogenbosch veroordeeld.

De combinatie van de gebeurtenis “registratie gevangenisregister” het jaartal “1901” en zijn achternaam “Le Rutte” resulteerde daarna al even vrij eenvoudig naar het achterhalen van zijn identiteit.

Jean Guillaume le Rutte, geboren op 26 juni 1879 te Geldrop, werd op 23 augustus 1901 opgenomen in de gevangenis van ‘s Hertogenbosch. Op 11 september 1901 werd hij door de krijgsraad van ‘s Hertogenbosch veroordeeld.

Antonius Augustinus Simons, geboren op 24 februari 1881 te Nijmegen, werd op 17 september 1901 opgenomen in de gevangenis van ‘s Hertogenbosch. Op 5 oktober 1901 werd hij door de krijgsraad van ‘s Hertogenbosch veroordeeld.
Antonius Simons trouwde op 8 november 1915 met Catharina Maria van Poppel. Op basis van de trouwakte weten we dat Antonius Simons toen diende bij het KNIL als sergeant der Infanterie in Magelang.
Hij had in 1906 dienst genomen.

Met het folionummer kon zijn stamboekregistratie gevonden worden. Uitvoerig zijn zijn, twee (!) deserties geschreven, maar een vermelding naar zijn mogelijke dienstname in het Franse Vreemdelingenlegioen werd niet aangetroffen.