Voor de Eerste Wereldoorlog publiceerde het dagblad het “Nieuwsblad van Friesland : Hepkema’s courant” brieven van de in het Franse Vreemdelingenlegioen dienende Nederlander J. v.d. Velde.
Bijna aan het einde van de Eerste Wereldoorlog publiceerde het dagblad op 1 oktober 1918 het volgende bericht over J. v.d. Velde waarvan de redactie duidelijk al langer niets meer vernomen had.
Een identificatie van J. v.d. Velde is tot nu toe nog niet gelukt.
Onze lezers zullen zich, den briefschrijver J. v.d. Velde nog herinneren, die, in dienst van het Franse Vreemdelingenlegioen, af en toe voor ons blad zulke romantische brieven schreef, eerst uit Marokko, later uit Indochina en allerlaatst van het Franse front.
6 Juli 1917 plaatsten we zijn laatsten brief. Daarna heeft hij niets meer van zich laten horen, en brieven om naricht aan zijn adres in Frankrijk kwamen als onbestelbaar terug.
We hebben ten slotte 2 Maart jl. [1918] ons gewend tot den Franse gezant in Den Haag, die ambtshalve informatiën heeft ingewonnen bij den Franse minister van Oorlog.
Uit deze informatiën, waarop pas heden bericht is ontvangen, vernemen we het volgende:
Omtrent J. v.d. Velde is ons bekend, dat hij is geboren 12 Januari 1887 te Calais.
Hij heeft den 25 Oktober 1913 voor den duur van vijf jaren gecontracteerd hij het Franse Vreemdelingenlegioen, is 26 April 1918 gewond geworden, 16 Mei daaropvolgende met het gemengde hospitaal 20 Juni teruggekeerd naar zijn regiment bij het Franse Vreemdelingenlegioen, na te Calais een verlof van 20 dagen te hebben gehad.
Maar dat kan t
Pays de naissance : Pays-Bas | Date de décès : entre 06-07-1917 et 11-11-1918
och moeilijk „onze” v.d. Velde zijn. Zijn eerste brief uit Marokko toch kwam reeds voor in ons blad van 5 Okt. 1912, waarmee niet klopt, dat hij pas 25 Okt. 1913 zijn verbintenis bij bet Franse Vreemdelingenlegioen zou hebben aangegaan. Ook hebben we nooit van hem vernomen, dat hij in Calais geboren was; wel, dat hij nooit in Friesland was geweest, terwijl juist vele lezers meenden, dat hij een Fries van herkomst was.
We zijn er dus nog niet van overtuigd, of bovenstaand officieel naricht, waarvan althans de contractdatum niet overeenstemt met de feiten, wel slaat op J. v.d. Velde, door ons bedoeld.
Is hij niet gesneuveld of niet zeer zwaar gewond, dan hopen we nog altijd dat hij vroeg of laat wel weer zal opduiken en opnieuw van zich zal laten horen.
J. v.d. Velde gesneuveld ?
Een onderzoek
Om na te gaan of J. v.d. Velde na zijn laatste brief van 6 juli 1917 mogelijk gesneuveld was werd de database van de Franse overheid van omgekomen militairen in Franse krijgsdienst tijdens de Eerst Wereldoorlog doorzocht.
De naam van der Velde komt hier niet in voor.
Ruimer gezocht op Veld leverde vier resultaten op:
VELDA, VELDEMAND, VELDEMANS en VELDIN, waarbij geen van alle de gezochte J. v.d. Velde konden zijn.
Historicus Jorge Groen opperde eens dat J. v. d. Velde wel eens een alias zou kunnen zijn.
Daarom werd gezocht naar alle mannen van Nederlandse herkomst die na 6 juli 1917 gesneuveld zijn.
Dat gaf het volgende resultaat.
Base des Morts pour la France de la Première Guerre mondiale
BOUDIN Maurice Jean Victor 05-08-1898 Pays-Bas [ Geen Vreemdelingenlegioen ]
CHOUILLET Charles Robert 28-05-1898 Pays-Bas [ Geen Vreemdelingenlegioen ]
COHEN Maurice Léon 20-10-1892 Pays-Bas
COLLIN Désiré (François) 27-05-1883 Pays-Bas [2x genoemd][ Geen Vreemdelingenlegioen ]
DE VAL Paul René 03-01-1893 Pays-Bas
DOLLEMAN Bernardus 20-04-1881 Pays-Bas
GOTZ VAN DER VET Jean Frederic 14-08-1887 Pays-Bas
LONGUEVILLE Henri Jean 23-12-1895 Pays-Bas [ Geen Vreemdelingenlegioen ]
NIEUWENSTEED Guillaume 25-07-1872 Pays-Bas
SINOO Johannès 17-08-1882 Pays-Bas
SOLET Gilles Auguste 24-10-1881 Pays-Bas [ Geen Vreemdelingenlegioen ]
VAN BREDERODE Jacques Johannès 26-09-1888 Pays-Bas
VAN OSS Jean 07-03-1897 Pays-Bas
VAN VOLLENHOVEN Jacques David 07-07-1876 Pays-Bas
VAN VOLLENHOVEN Joost 21-07-1877 Pays-Bas [ Geen Vreemdelingenlegioen ]
VERVORST Hans Guillaume 27-06-1883 Pays-Bas
VOGTSCHMIDT Gérard Constantin 27-08-1875 Pays-Bas
WATERMAN Aron 12-12-1891 Pays-Bas
WINDHAUSEN Joseph 25-07-1893 Pays-Bas
Op basis van de informatie in zijn brieven moet J. v.d. Velde omstreeks 1909 dienst in het Vreemdelingenlegioen hebben genomen. In een van zijn vele brieven schreef van J. v.d. Velde namelijk dat hij medio 1914 “gedwongen” werd naar Indo China te gaan terwijl hij nog maar 3 maanden dienst hoefde te doen om zijn contract van 5 jaar uit te dienen.
Ook gaf hij aan eerder in Nederland in dienst te zijn geweest en ook in Nederlands Indie dienst had gedaan.
Hoelang hij daar diende en of dit echt waar is, is nergens uit op de maken.
Als hier een periode van 2 – 6 jaar voor genomen wordt geeft dit 1909 – (2 tot 6) = 1903 – 1907.
Aangenomen dat hij dienst nam toen hij ergens tussen de 18 en 21 jaar was geeft dit een schatting van de periode voor zijn geboortejaar van 1882 – 1889.