Van de Nederlandse militairen, in de periode 1845 – 1855, die na hun desertie uit het Nederlandse leger dienst namen in het Franse Vreemdelingenlegioen verschenen zo af en toe berichten in de Nederlandse kranten.
Zie ook:
Een 77 jaar oude deserteur
1849 – 1853 Nederlandse deserteurs
1852 Signalementen van deserteurs
1851
Dalfsen 23 Sept. Uit het Fransche leger bij Algiers eervol als korporaal-sappeur gepasporteerd , is alhier teruggekomen de persoon S. inderdaad een braaf en geacht jongeling , die in het jaar 1833 van het leger in N. Brabant gedetacheerd , gedeserteerd , en sedert niet op vaderlandschen bodem is durven terugkomen, uit vrees voor straf; dan , de trek naar zijn vaderland, zijne reeds bejaarde moeder en talrijke familie-kring , heeft hem eindelijk doen besluiten, na volbragten diensttijd, zijn paspoort te vragen en naar de zijnen terug te keeren. Zoo men verneemt moet hij zich na zijne betrekkingen te hebben bezocht, in handen van den bevoegden regter willen stellen, welke zoo men algemeen hoopt, hem zijn beganen misstap, zoo niet geheel, dan toch grootendeels zal kwijtschelden.
[ Zutphensche courant 27-09-1851 ]
1854
Gisteren werd alhier gevankelijk binnen gebragt de militair Starmans, die van het 7de regiment infanterie voor bijna 6 jaren was gedeserteerd en toen zijne vlugt genomen had naar Algiers in Afrika , alwaar hij bij de Fransche armee dienst genomen en aldaar nagenoeg 5 jaren als soldaat gediend heeft; de trek naar het vaderland had hem derwaarts doen keeren en tot het besluit gebragt om zich vrijwillig als deserteur aan te melden , zoodra hij den vaderlandschen bodem betrad.
[ Nieuwe Drentsche courant 25-10-1854 ]
ROLDE
[…] In het jaar 1834 trad, als loteling in de nationale militie, voor deze gemeente in dienst Jan Koops. geboren te Grollo. Na eenigen lijd in dienst geweest te zijn, teekende hij voor zes jaren, en weinige weken vóór dezen verstreken diensttijd deserteerde hij met een kameraad , ook uit deze gemeente afkomstig. Sedert dien tijd (1840) vernam niemand iets van de beide deserteurs.
Heden echter ontving de Burgemeester onzer gemeente een brief van Jan Koops geschreven uit Algiers en inhoudende een verzoek om zijne geboorteacte, daar hij voornemens was, zich daar ter plaatse in het huwelijk te begeven. Uit een en ander blijkt dus , dat Koops eerst naar Frankrijk zal zijn gedeserteerd, aldaar dienst schijn genomen te hebben onder de troepen voor den togt naar Algiers en zich nu als gezeten burger in Afrika zal gaan vestigen.
Van zijnen mededeserleur wordt in den brief niets gemeld.
[ Nieuwe Drentsche courant 18-02-1854 ]
Als reactie op dit bericht over Jan Koops verscheen op 24 februari 1854 de volgende rectificatie:
Mogelijk gaat het hierbij om de op 2 februari 1815 te Grolloo (Rolde) geboren Jan Koops
Vader Geert Koops, 48 jaar oud, timmerman van beroep
Moeder Roelofje Jans
Drents Archief te Drenthe, BS Geboorte
Bron: Geboorte, Deel: 1815, Rolde, archief 165.022, inventarisnummer 1815, 3 februari 1815, Geboorteregister Rolde 1815, aktenummer 4
1855
BREDA, 13 Febr. Gisteren werd alhier gevankelijk binnengeleid een gewezen Hollandsch militair, die, na ten jare 1842 van de lanciers gedeserteerd te zijn, zich bij het Fransche Algiersche vreemden-legioen had in dienst begeven, uit Algiers in 1854 naar het tooneel van den oorlog in de Krim was gezonden, en nu daarvan naar Nederland met paspoort teruggekeerd.
[ Algemeen Handelsblad 16-02-1855 ]
Arnhem, 1 Maart. Dezer dagen stond voor den krijgsraad alhier, teregt ter zake van desertie, zekere V., oud 42 jaren, geboren te Kampen. Deze persoon was namelijk in het jaar 1842, terwijl hij bij het corps lanciers te Roermond in garnizoen diende , uit vrees voor straf, daar de termijn van een ontvangen verlof was verstreken, over de grenzen naar België gegaan, waar hij door de maréchaussee aangehouden, dienst nam bij het Fransche vreemden-legioen in Algiers.
Na in Algiers gedurende elf en een half jaar te hebben gediend en aldaar onderscheidene veldtogten te hebben bijgewoond, is hij van daar naar het Fransche leger in de Krim vertrokken, waarbij hij gedurende zes maanden heeft gediend. Na den slag aan de Alma en dien bij Inkermann te hebben bijgewoond, is hij onlangs na expiratie van dienst, op zijn verzoek, met paspoort ontslagen.
In Frankrijk teruggekeerd, heeft hij zich terstond naar Breda begeven en zich aldaar als deserteur uit onze krijgsdienst aangegeven. Blijkens zijn paspoort en certificaat van goed gedrag heeft hij zich steeds goed gedragen gedurende zijne militaire dienst.
Uit hoofde van de verschillende verzachtende omstandigheden welke er voor genoemden deserteur bestaan, heeft de krijgsraad hem dan ook de minste straf, ééne maand detentie opgelegd, vordende hij na expiratie dier straf bij het leger ingediend voor den tijd, welken hij nog tijdens zijne desertie te dienen had.
Gemelde V. heeft een gunstig, krijgshaftig voorkomen en een zeer gezond verstand. Hij spreekt met veel oordeel over den tegenwoordigen oorlog in de Krim en over den toestand van de geallieerde legers. Volgens zijn zeggen laat de toestand van het Fransche leger ook veel te wenschen over en is niet veel beter dan dat der Engelschen. Beide legers lijden het meest door de koude; dagelijks wordt een zeer groot getal soldaten van koude verkleumd buiten dienst gesteld,
Hij roemt zeer de zorg, welke voor het Fransche leger wordt gedragen, latende de voeding, kleding en het uitbetalen der soldij weinig te wenschen over.
Volgens zijn zeggen zijn de Algerijnen moeilijk te bestrijden, maar komen deze nog in geene vergelijking met de Russen, welke den vijand geen oogenblik net rust laten en hen zodoende zonder nog te vechten, veel schade toebrengen.
[ Hoornsche courant 06-03-1855 ]
Desertie 1848, Dijkman, Krim veteraan
Op 3 juli 1855 berichtte o.a. de Leeuwarder courant over een deserteur uit het 7e regiment infanterie:
Verleden donderdag werd alhier onder militair geleidde binnen gebracht zekere Dijkman, geboortig uit Zeeland.
In het jaar 1848 was bij uit Breda van het 4de bataillon 7de regiment infanterie (thans hier in garnizoen) gedeserteerd, om in Fransche dienst over te gaan.
Hij werd naar het vreemden-legioen in Algiers gezonden, maakte daar verscheidene veldtogten mede en vertrok vervolgens in het vorige jaar naar de Krim , vanwaar hij, na de veldslagen aan de Alma en bij Inkermann te hebben bijgewoond, dezer dagen werd gepasporteerd.
Bij zijne arrestatie, die in Zeeland, — waarheen hij zich, om zijne familie weder op te zoeken, had begeven, — plaats vond, was hij nog in Franschen uniform gekleed.
[ 1 ] ALGERIE ORAN les zouaves de service à la porte napoléon partagent leur ration avec les indigenes ruinés par la secheresse ]